در فاصله بين يك تا دو دهه اخير، در اكثريت كشورهاي جهان توجه خاصي نسبت به مسئله صدا و آلودگي ناشي از آن بوجود آمده كه منجر به تدوين آئين نامه ها و اجراي قوانين خاص مبارزه با آلودگي صوتي در آن كشورها شده است. در كشور ما نيز اقداماتي در خصوص مبارزه با اين آلاينده زيست محيطي آغاز شده كه براي دستيابي به شرايط بهينه و بمنظور بررسي و برآورد تاثيرات صدا، لازم است دو نوع استاندارد در ايران تعيين شود: 1. Ambient or Environment Standards : اين استاندارد حد آستانه مجازي را براي محيطهاي مختلف شهري در هواي آزاد تعيين مينمايد. در صورتيكه هر فردي چه بعنوان عابر و يا بعنوان ساكن در يك منطقه مسكوني و يا بعنوان شاغل در يك منطقه تجاري يا صنعتي تحت آستانههاي مجاز زيست محيطي قرار داشته باشد، دچار عوارض سوء صدا نخواهد گرديد. 2. Emission Standards : با استفاده از اين استاندارد، ميزان ترازهاي خروجي منابع ايجاد كننده صدا قابل مقايسه و ارزشيابي ميباشد. استانداردهاي زيست محيطي لازم است بمنظور آسايش و آرامش انسان تعيين گردد. لذا شفاف نمودن و تعيين دقيق اين استانداردها به نوع رفتار، فرهنگ، آداب و رسوم و بالاخره به ساختار فيزيكي شهرها بستگي خواهد داشت، بهمين دليل در تعيين اين نوع استانداردها در كشورهاي مختلف تفاوتهايي ديده شده است. در جدول زير استاندارد زيست محيطي كشورمان را كه توسط سازمان حفاظت محيط زيست اعلام گرديده مشاهده مينمائيم. مطابق اين استاندارد مناطق شهري كشورمان به 5 دسته تقسيم شده است. حدود مجاز صدا در هواي آزاد ايران نوع منطقه | روز از ساعت 7 الي 22 dB(A) | شب از ساعت 22 الي 7 dB(A) | 1. منطقه مسكوني | 55 | 45 | 2. منطقه تجاري-مسكوني | 60 | 50 | 3. منطقه تجاري | 65 | 55 | 4. منطقه مسكوني-صنعتي | 70 | 60 | 5. منطقه صنعتي | 75 | 65 |
روشهاي کنترل و کاهش آلودگي صوتي جهت كنترل و كاهش آلودگي صوتي روشهاي مختلفي وجود دارد كه در زير خلاصهاي از آنها ذكر شده است: جهت كنترل آلودگي صوتي بايد سه مرحله مد نظر قرار گيرد: 1- كاهش و كنترل صداي منبع توليد كننده صوت 2- كاهش و كنترل صدا در مسير انتشار صوت 3- كاهش و كنترل صدا در محل دريافت صوت مرحله اول مربوط به توليد كنندگان وسايل حمل و نقل، خودروسازان و بطور كلي سازندگان تجهيزات ميباشند كه بايد قوانين اجرا كردن استاندارد ساخت تجهيزات و اجبار اجراي آن توسط دولت تدوين شود. در مرحله دوم و سوم هم بايد قوانين خاصي در خصوص پيمانكاران ساختماني براي نحوه ساختن ساختمانهاي مجاور منابع سر و صدا تدوين شود. از جمله راهكارهاي كاهش و كنترل سر و صدا در زير آمده است: -تبديل به احسن نمودن خودروهاي فرسوده بعلت قديمي و يا فرسوده بودن خودروها صداي توليدي از اجزاي مختلف آنها مثل موتور، اگزوز و سيستم انتقال نيرو در حد بالايي قرار دارد. به عبارتي چنانچه خودروهاي قديمي با خودروهاي جديد جايگزين گردند علاوه بر كاهش آلودگي هواي منتشره از آنها ميزان صداي توليدي نيز در حد قابل توجهي كاهش مييابد. -استفاده از سدهاي آكوستيكي يكي از راههاي مناسب جهت جلوگيري از انتشار صدا به نواحي مجاور خيابانها استفاده از ديوارههايي است كه داراي جنس، طول، شكل، ارتفاع و طراحي ويژه ميباشند. مصالح مورد استفاده در ساخت و طراحي اين ديوارهها در مقدار كاهش صداي آنها تاثير بسيار زيادي دارد. -جلوگيري از تردد خودروهاي سنگين در خيابانهاي فرعي در شب در روز معمولا براي خودروهاي سنگين و كاميونها ممنوعيت تردد در سطح شهر وجود دارد به همين دليل اين وسايط نقليه سنگين مجبور به تردد در شب ميشوند و به علل مختلف مانند تعجيل در رسيدن به مقصد و ممنوعيت استفاده از بعضي مسيرها، خيابانهاي فرعي را كه از مناطق مسكوني عبور ميكنند انتخاب ميكنند و چون در حال حمل بارهاي سنگين هستند آلودگي صوتي بالايي را در اين مناطق ايجاد مي كنند. بعلت اينكه مسيرهاي فرعي از مناطق مسكوني عبور مي كنند و خيابانهاي اصلي در ميان مناطق تجاري قرار دارند و اين مناطق در شب فعال نيستند، بنابراين در صورتيكه مسيرهاي تردد خودروهاي سنگين در شب از خيابانهاي اصلي صورت گيرد آلودگي صوتي مناطق مسكوني در شب كاهش خواهد يافت. -استفاده از پوشش گياهي پوشش گياهي اگر داراي ارتفاع كافي، عرض و تراكم مناسب باشد مي تواند صداي ناشي از ترافيك بزرگراهها را كاهش دهد. استفاده از پوشش گياهي علاوه بر كاهش صدا، اثرات رواني مطلوبي نيز در بر دارد و با اين وجود براي ايجاد يك پوشش گياهي مناسب نياز به فضاي زيادي ميباشد. -استفاده از آسفالتهاي متخلخل در خصوص تماس سطح تاير با سطح جاده عوامل موثر در ايجاد صدا، شكل آج، نوع لاستيك ماشين، همچنين نوع و قدمت آسفالت مورد استفاده مهم ميباشد. هر چه سطح جاده هموارتر و داراي تخلخل بيشتري باشد صداي توليدي كمتر خواهد بود. -عايق بندي ساختمانها در حالت كلي مواد جاذب صوتي ميزان تراز صوت را كاهش ميدهند و براي ساختمانها مي توان از مصالح مناسب جهت جذب صوت دريافتي يا انعكاس آن از سطح ساختمان استفاده كرد. انرژي صوتي در مواد نرم و داراي تخلخل زياد بصورت موثري جذب ميشوند در حاليكه براي انعكاس، از مصالح سخت و فشرده استفاده ميشود. در خصوص عايقبندي ساختمانها ميتوان از پنجرههاي دو جداره كه درزبندي آن بصورت كامل انجام شده است استفاده كرد. ديوارهاي آجري عايق هاي صوتي بسيار خوبي هستند ولي در جذب صوتي بسيار فقير ميباشند بنابر اين با تركيب يك ديوار با چگالي بالا ميتوان در كاهش بيشتر سر و صدا در ساختمانها اقدام نمود.
منبع : http://hse-iranian.mihanblog.com/post/79
|