آدرس کانال تلگرام موسسه @iihsep



مشکلات زيست محيطي، عامل کوچ اجباري مردم
تاریخ ارسال : 1394/3/27

سلامت نيوز:مشکلات زيست محيطي و مهاجرت دو روي يک سکه‌اند و بايد بپذيريم که با آغاز تغيير اقليم در کشور و بروز آثار تخريب‌هاي زيست محيطي سالهاي قبل، مهاجرت بين استان‌ها و شهرها در کشور شکل تازه‌اي به خود گرفته است.

به گزارش ايلنا، مشکلات زيست محيطي از جمله خشکسالي، طوفان‌هاي گرد وغبار، خشک شدن تالاب‌ها و ... در برخي استان‌هاي کشور چنان مشکلاتي را براي زندگي مردم به وجود آورده است که مردم ناچار به رها کردن خانه و زندگي خود و مهاجرت به ديگر شهر هاي استان و يا استان‌هاي ديگر شده اند.

اين مهاجرت‌ها که نشان‌دهنده جابه‌جايي‌هاي گروه‌هاي جمعيتي در کشور هستند، مطمئنا آثار و نتايج مختلفي را از جمله افزايش حاشيه‌نشيني، ايجاد مشکلات و برخوردهاي فرهنگي، بيکاري و... در بر خواهد داشت، بنابراين اين انتظار به وجود مي‌آيد که براي کنترل پيامدهاي اين مهاجرت‌ها با برنامه‌ريزي و مديريتي قوي از بروز هر گونه بحران و مشکل در کشور جلوگيري شود.

در ادامه اين گزارش به بررسي وضعيت زيست محيطي و مهاجرت 3 استان سيستان و بلوچستان، فارس و خوزستان که از استان‌هاي مهم و استراتژيک کشور هستند، مي‌پردازيم.

باقر حسيني نماينده مردم زابل و هيرمند در استان سيستان و بلوچستان در گفت‌وگو با خبرنگار ايلنا در مورد مشکلات زيست‌محيطي «سيستان» و ارتباط آن با مهاجرت مردم از اين استان گفت: يکي از بزرگترين مشکلات ما در سيستان، خشک شدن تالاب هامون است. تقريبا 17 سال که به طور کامل آبي در اين تالاب نيامده و تنها بخش کوچکي از آن را آب فرا گرفته است.

مدفون شدن تعداد قابل توجهي از روستاها زير شن‌

وي با اشاره به وجود طوفان‌هاي 120 روزه در سيستان، اظهار کرد: در طي 4 ماه در فصل گرما اين طوفان‌ها و بادها به طور مداوم مي‌وزند و گرد و خاک و ماسه‌هاي بادي درون درياچه خشک شده را حرکت مي‌دهند و به درون شهر ها و روستاها مي‌آورند.

اين نماينده مجلس افزود: به همين علت تعداد قابل توجهي از روستاهاي ما تاکنون در زير اين شن‌هاي روان مدفون شده‌اند و مردم اين روستاها را مجبور به ترک خانه، زندگي و مهاجرت کرده‌اند به طوري که آمارها در سال 92 و 93 نشان مي‌دهد که احتمالا بالاترين نرخ مهاجرت در کشور متعلق به سيستان بوده است.

افزايش مهاجرت در روستاهاي حاشيه تالاب خشک شده هامون

حسيني با بيان اينکه اولين اثر اين مشکلات زيست محيطي بر افزايش مهاجرت در روستاهاي حاشيه تالاب مشهود است، گفت: پس از آن با آسيب‌ديدن زمين‌هاي زراعي منطقه به دليلي گرد و غبار و از دست رفتن کاربري آنها کشاورزان نيز مجبور به مهاجرت شدند.

افزايش آمار مبتلايان به سل به دليل وجود مشکلات زيست محيطي

وي ادامه داد: در مرحله سوم نيز به دليل بروز بيماري‌هاي ريوي و چشمي ناشي از ريزگردهاي تالاب خشک شده هامون، مشکلات زيادي براي مردم منطقه به وجود آمد که مردم را مجبور به مهاجرت کرد,در اين زمينه لازم است، اشاره کنم؛ استان سيستان و بلوچستان به دليل وجود اين مشکلات زيست محيطي بالاترين آمار مبتلايان به بيماري سل را در کشور دارد.

حسيني گفت: تمام اين مشکلات دست به دست هم داده تا مردم از سيستان مهاجرت کنند، در حالي که با توجه به اينکه سيستان يک نقطه استراتژيک مرزي است، اگر تدبيري براي اين مشکلات مردم انديشيده نشود، مشکلات زيادي به بار خواهد آمد.

اين نماينده مجلس شوراي اسلامي در مورد راهکارهاي مقابله با مشکلات زيست محيطي سيستان افزود: اولين راهکار تثبيت شن‌هاي روان با کاشت بوته‌هاي متناسب با منطقه و مالچ‌پاشي از نوع سازگار با محيط زيست است و بعد از آن بايد بحث آب و پرشدن تالاب‌ها را در نظر داشته باشيم، زيرا به دليل تغييرات جوي و اقليمي نمي‌توان انتظار داشت که اين تالاب ها مجددا پر از آب شوند .

وي ادامه داد : متاسفانه علي‌رغم اينکه در ابتداي سال گذشته در سفر رئيس جمهور به استان مصوبه تثبيت 1000 هکتار از اراضي داراي شن‌هاي روان در نقاط بحران‌خيز را داشتيم، اما هيچ اقدامي تاکنون در اين زمينه انجام نشده است، به طوري که اکنون دوباره در آغاز فصل طوفان‌ها قرار گرفته‌ايم و مردم دوباره دچار مشکلات بسياري خواهند شد.

افزايش مهاجرت روستاييان و عشاير در 2 دهه اخير

حسيني تصريح کرد: از آنجا که بي‌توجهي به تالاب‌هاي سيستان هزينه‌هاي سنگين مادي و معنوي براي ما ايجاد مي‌کند، عزم جدي دولت را مي‌خواهد تا اين مصوبه را اجرايي کند و علاوه بر آن با رايزني با کشور افغانستان مشکل تثبيت شن در آن کشور را نيز که از منابع ريزگرد داخل سيستان است، مرتفع کند.

محمد حسن دوگاني نماينده شهرستان فسا در استان فارس نيز در ادامه در ارتباط با مشکلات زيست محيطي و ارتباط آن با مهاجرت، اظهار کرد: بديهي است که در صورت وجود مشکلات زيست محيطي مهاجرت افزايش پيدا مي کند. در فارس نيز که يکي از قطب هاي کشاورزي کشور بوده و از 4 ميليون 700 هزار نفر جمعيت آن، نزديک به 2 ميليون نفر مستقيما با دامداري و کشاورزي مرتبط بوده‌اند، به دليل خشکسالي‌هاي 2 دهه اخير آسيب‌هاي بسياري ديده، به طوري که حداقل 30 درصد روستاييان و عشاير مهاجرت کرده‌اند.

خشک‌شدن بسياري از رودخانه‌ها، درياچه‌ها و قنات‌ها

وي با بيان اينکه خشکسالي‌ها در کل استان فارس به جز ناحيه‌هاي کوچکي در غرب استان ديده مي‌شود، افزود: سطح آب‌هاي زير زميني در فارس بسيار کاهش داشته، به طوري که حفر چاه در بسياري مناطق ممنوع شده است. همچنين بسياري از رودخانه‌هاي جاري و قنات‌هاي قديمي که مربوط به 60 الي70 سال پيش بوده‌اند نيز در اين استان به طور کامل خشک شده‌اند.

دوگاني اظهار کرد: درياچه‌هاي ما نيز همين وضعيت را دارند و تالاب‌هاي بختگان، مهارلو و پريشان در معرض آسيب هاي زيادي قرار گرفته‌اند، در حالي که اين درياچه ها 20 سال پيش در تمام فصول سال پر از آب بودند.

درياچه مهارلو به کوير نمکي تبديل شده است

وي با بيان اينکه درياچه مهارلو اکنون تبديل به کويري نمکي شده است، گفت: تمامي ريزگردها و نمک‌هاي درياچه با باد به شيراز منتقل مي‌شوند، به طوري که اگر از سمت کنار اين درياچه وارد شيراز شويد، هواي آلوده همراه با بوي نامطلوب و وجود نمک را به شدت احساس مي کنيد؛ که اينها همه آثار تخريب‌هاي زيست محيطي است که منجر به انجام مهاجرات، نه تنها از روستا به شهر بلکه از يک کلانشهر به کلانشهري ديگر شده است.

مشکلات زيست محيطي روستاييان را حاشيه‌نشين کرده است

وي ادامه داد : زماني که زمين‌هاي کشاورزي به دشت‌هاي کويري تبديل شده‌اند و ديگر آبي باقي نمانده است، روستاييان و عشاير چاره اي جز مهاجرت ندارند، بنابراين بسياري از آنها به شهر ها کشانده شده و حاشيه نشين شهرها شده‌اند و به مشاغل کاذب روي آوره‌اند .

نماينده مردم فسا در مجلس شوراي اسلامي تاکيد کرد: وزارت نيرو بايد فکر اساسي براي درياچه‌هاي استان فارس کند، زيرا هر سه درياچه در حال تبديل شدن به کوير است که در اين صورت با وزش هر باد، زندگي مردم روستاهاي اطراف مختل خواهد شد.

طوفان گرد وغبار دام هاي مردم را تلف کرده است

حجت الله درويش پور نماينده ايذه و باغملک در استان خوزستان نيز با بيان اينکه به طور قطع وضعيت نامطلوب زيست محيطي تاثير بسياري بر مهاجرت مردم در خوزستان داشته است، گفت: در شهرهاي در معرض گرد وغبار شاهد مهاجرت‌هاي زيادي به سمت استان‌هاي اصفهان، تهران و چهارمحال و بختياري هستيم و قطعا اين مهاجرت ها در آينده بيشتر خواهد شد.

وي با اشاره به اينکه خوزستان داراي يکي از بالاترين آمارهاي مهاجرت در کشور است، افزود: ريزگردها براي دامداران و صاحبان صنايع و حتي افراد داراي کسب و کارهاي کوچک نيز تاثير بسياري گذاشته است و به همين دليل مهاجرت روز افزون مردم کاملاً قابل انتظار است، زيرا دام‌هاي مردم به دليل طوفان‌هاي گردوغبار تلف شده‌اند و علاوه بر آن مردم با مشکل کم آبي نيز روبرو هستند.

درويش پور افزود: البته برخي مناطق شمالي خوزستان مانند ايذه، باغ ملک و مسجد سليمان که نسبتا آب و هواي بهتري دارند، مي‌توانند به عدم مهاجرت مردم به خارج از استان کمک کند و پذيراي آنها باشد؛ البته اين مساله در صورتي رخ خواهد داد که ظرفيت‌ها و زيرساخت‌هاي مناسبي مانند احداث راههاي مناسب، بهبود وضعيت آب، ساماندهي تالاب ها و ... در اين شهرها ايجاد شود .

وي در پايان تاکيد کرد: دولت اگر بتواند در اين زمينه فعال باشد، قطعا خواهيم توانست که از بسياري مهاجرت هاي بين استاني جلوگيري کنيم.