مفاهيم و روش پياده سازي
در حيطه فعاليتهاي توليدي و خدماتي ، مسائلي نظير :شدت رقابت، بالا رفتن توقع و تغييرات خواسته ها و انتظارات مشتري، تحولات روز افزون فناوري، باعث افزايش تعهدات توليد کنندگان در زمينه رفع عيوب در محصول و امحا هرگونه کمبود و انحراف در عملکرد آن است.در غير اين صورت، سهم بازار به دليل کاهش رضايت مشتري ، از دست خواهد رفت.
براي تحقق هدف ياد شده، سازمان هاي امروزي از ابزاري به نام "روش هاي تجزيه و تحليل عوامل شکست و آثار آنها " يا FMEA استفاده کرد و مطمئن مي شوند که محصولي بدون عيب و قابل رقابت به بازار عرضه مي کنند.با استفاده از اين ابزار کارآمد، ميتوان حالات بالقوه خرابي در سيستم ، فرايند، محصول و خدمت را شناسايي و اولويت بندي کرد ، اقدامات لازم براي حذف يا کاهش ميزان وقوع حالات بالقوه خرابي را تعريف و تعيين کرد ودر نهايت ، نتايج تحليل هاي انجام شده را با هدف تهيه مرجعي کامل براي حل مشکلات آتي، به ثبت رساند.
مطالبي که در زير ميخوانيد مفاهيم و روش پياده سازي ضمن معرفي تکنيک ياد شده FMEA آناليز حالات بالقوه خرابي ، انواع کاربردهاي آن را در موارد مختلف :طراحي قطعه /محصول، طراحي سيستم، فرايندهاي توليد، ماشين ها و ابزارهاي توليد و ارائه خدمات، به زباني ساده توضيح داده شده و نيازهاي مخاطب را با پيشنهادهاي اجرايي موثر برطرف ميکند.
خواننده محترم به ياد داشته باشد که اين مطالب حاصل تيم ابزارهاي کيفيت ساپکو مي باشد .اين تيم در سال 1378 تحت عنوان تيم SPC کار خود را در زمينه تکنيک SPC آغاز کرد.اين تيم در سال 1380 با شروع کار در زمينه 3 ابزار کيفي ديگر يعنيDOE,FMEA,MSA به گروه ابزارهاي کيفيت تغيير نام يافت.اين تيم تاکنون بيش از 60 تجربه در برگزاري کلاس ها و کارگاه هاي آموزشي و 150 تجربه همکاري در اجراي ابزارهاي کيفي چهارگانه ياد شده براي سازندگان مختلف ، داشته است. دراين مقاله سعي شده است تا خوانندگان عزيز با مثال هاي واقعي در صنعت بخصوص در صنعت خودروسازي و نيز راهنماي گام هاي اجرايي، گانت چارت، تمامي فرمول هاي مورد نياز و چک ليست ارزيابي هر ابزار آشنا شود.
معرفي تکنيک FMEA و اهداف آن
افزايش رقابت، افزايش توقعات و تقاضاهاي مکرر مشتري و تغييرات سريع فناوري، باعث افزايش سريع تعهدات توليد کنندگان امروزي شده است.هر کمبود و انحراف در عملکرد محصول، باعث از دست دادن بازار ميشود.اين عوامل موجب شده که امروزه سازمان ها به استفاده از اين تکنيک روي آورند تا به کمک آن مطمئن شوند محصولي بي عيب و قابل رقابت روانه بازار ميکنند.
اهم مطالبي که دراين فصل به اختصار توضيح داده ميشوند عبارتند از:
1.معرفي تکنيک FMEA واهداف آن
2.کاربردFMEA
3.تاثير FMEA بر نرخ خرابي محصول
4.توصيف اصول تهيه يک فرم FMEA
5.فوايد FMEA
6.انواع FMEA
تعريف:FMEA متدولوژي يا روشي است سيستماتيک که به دلايل زير به کار مي رود:
الف-شناسايي و اولويت بندي حالات بالقوه خرابي در يک سيستم، محصول، فرايندو يا سرويس
ب-تعريف و اجراي اقداماتي به منظور حذف و يا کاهش ميزان وقوع حالات بالقوه خرابي
پ-ثبت نتايج تحليل هاي انجام شده به منظور فراهم کردن مرجعي کامل براي حل مشکلات در آينده
در دهه 1950 اهميت مسائل ايمني و پيشگيري از حوادث قابل پيش بيني در صنعت هوا -فضا، علت اصلي پيدايش FMEA شد.چندي بعد اين روش به عنوان ابزاري کليدي براي افزايش ايمني رد فرايندهاي صنايع شيميايي مطرح شد واز آن به بعد، هدف از اجراي FMEA پيشگيري از تصادفات و اتفاقات تعريف شده است.در فوريه 1992 استاندارد SAE -J- 1739 به عنوان استاندارد مرجع FMEA در صنايع خودرو معرفي شد و به دنبال آن در سال هاي اخير، توسعه سيستم هاي تضمين کيفيت در صنعت خودروبخصوص وضع استاندارد QS-9000 در صنعت خودروي امريکا، موجب شد که استفاده از FMEA رواج بيشتري يابد.
FMEA تکنيکي تحليلي و متکي بر قانون (پيشگيري قبل از وقوع) است که براي شناسايي عوامل بالقوه خرابي بکار ميرود.توجه اين تکنيک بر بالا بردن ضريب امنيت ودر نهايت رضايت مشتري، از طريق پيشگيري از وقوع خرابي است.
FMEA ابزاري است که با کمترين ريسک، براي پيش بيني مشکلات و نقص ها در مراحل طراحي و يا توسعه فرايندها وخدمات در سازمان به کار ميرود. يکي از عوامل موفقيتFMEA زمان اجراي آن است. اين تکنيک براي آن طرح ريزي شده که "يک اقدام قبل از واقعه باشد" نه "يک تمرين بعد از آشکار شدن مشکلات". به بياني ديگر، يکي از تفاوت هاي اساسي FMEA با ساير تکنيک هاي کيفي اين است که FMEA يک اقدام کنشي است، نه واکنشي. در بسياري از موارد وقتي با مشکلي مواجه مي شويم، ممکن است براي حذف آن اقدامات اصلاحي تعريف و اجرا شود.اين اقدامات ، واکنشي در برابر آنچه اتفاق افتاده است.
درچنين مواردي حذف هميشگي مشکل، به هزينه و منابع زياد نياز دارد، زيرا حرکت از وضعيت موجود به سمت شرايط بهينه اينرسي زيادي خواهد داشت، اما در اجراي FMEA با پيش بيني مشکلات بالقوه و محاسبه ميزان ريسک پذيري آنها، اقداماتي در جهت حذف و يا کاهش ميزان وقوع آنها تعريف و اجرا ميشود.اين برخورد پيشگيرانه کنشي است در برابر آنچه ممکن است در آينده رخ دهد و مسلما اعمال اقدامات اصلاحي در مراحل اوليه طراحي محصول يا فرايند، هزينه و زمان بسيار کمتري در برخواهد داشت.
علاوه بر اين، هر تغييري دراين مرحله بر روي طراحي محصول يا فرايندبراحتي انجام شده و در نتيجه احتمال نياز به تغييرات بحراني در آينده راحذف ميکنديا کاهش خواهد داد.
FMEA اگر درست و به موقع اجرا شود، فرايندي زنده و هميشگي است .يعني هرزمان که قرار است تغييرات بنيادي در طراحي محصول و يافرايند توليد (يا مونتاژ) انجام گيرد بايد بروز شوندو لذا همواره ابزاري پوياست که در چرخه بهبود مستمر به کار ميرود. هدف از اجراي FMEA جستجوي تمام مواردي است که باعث شکست يک محصول يا فرايند ميشود، قبل ازاينکه آن محصول به مرحله توليد برسد و يافرايند آماده توليد شود. FMEA به تنهايي مسائل و مشکلات را برطرف نمي کند، بلکه بايد در کنار ساير تکنيک هاي حل مسئله مورداستفاده قرار گيرد.تهيه FMEA فرصت هايي را براي سازمان فراهم ميکند که اگر فقط در قالب يک فرم مستند شوند، هرگز مشکلات را حل نمي کنند.
منبع:اينترنت
http://behdasht-herfei1388.blogfa.com/post-47.aspx
کانال تلگرام موسسه: