|
الف) تعريف ارگونومي
امروزه در طراحي هر محصول يک نکته کليدي در نظر گرفته مي شود: "راحتي مصرف کننده" ارگونومي در يک تعريف بسيار روان و ساده يعني راحتي و به طور کامل تر يعني مطالعه علمي کار، انسان و محيط و استفاده از اطلاعات حاصل از اين مطالعه در طراحي بهتر کار و محصولات به منظور راحتي بيشتر انسان. ارگونومي به دو شاخه ارگونومي کار و ارگونومي محصول طبقه بندي مي شود. ارگونومي کار يعني راحتي در انجام دادن کارها به منظور بهره وري بيشتر و پيش گيري از صدمات بدني. ارگونومي محصول يعني طراحي مطابق با ابعاد انساني جامعه که استفاده کننده از آن محصول به منظور راحتي بيشتر و جلوگيري از بيماري هاي جسمي و رواني ناشي از ايتفاده از آن محصول است. در اين مطلب، ارگونومي عينک از لحاظ رواني، تزئيني، راحتي و بهره وري مورد ارزيابي قرار مي گيرد. ارگونومي در فريم:
- قابليت کشش و تغيير پذيري داشته باشد.
- سبک باشد
- بايد در انتخاب فريم به علائم زيبايي شناسي که بيشتر جنبه رواني را در بر مي گيرد توجه کرد.
- توجه به نوع قرار گيري آن بر روي صورت افراد. فريم هاي مناسب با رعايت کامل ارگونومي داراي چهار ويژگي کلي هستند:
1- نحوه استفاده و ساختار
2- پهناي فريم
3- نوع و اندازه پل
4- نوع و طول دسته امروزه بعضي آلرژي ها به استفاده از بعضي از فريم هاي ساخته شده در بعضي از مواد مثل سلولز استات نسبت داده شده است. اما اين موضوع بسيار نادر است. زيرا بيشتر اوقات مشکلات پوستي ناشي از اين گونه واکنش هاي آلرژيک مربوط به ذراتي مي شود که توسط مواد سازنده فريم قابل جذبند. به همين دليل عينک هاي امروزي را روکش مي کنند تا باعث آسيب به افراد نشود. فريم ها داراي چند و ?ژگي کلي هسند:
1- قابل کشش و تغيير پذيري جهت ساخت و نصب عدسي باشند.
2- در برابر خوردگي بر اثر عوامل فيزيکي و شيميايي مقاومت کند و تغيير شکل و اندازه و رنگ ندهد.
3- اشتغال ناپذير و بي خطر باشد.
4- سبک باشد.
5- از نظر اقتصادي مقرون به صرفه باشد.
6- داراي تنوع مدل باشد. ارگونومي در دسته ها:
دسته هاي طراحي شده در عينک ها بايد به گونه اي طراحي و ساخته شوند که وزن زيادي را به گوش ها تحميل نکنند که استفاده کننده پس از مدتي استفاده از عينک درد را در پشت گوش هاي خود احساس کند. همين طور اندازه آنها بايد بر اساس نوع چهره افراد طراحي شود. يعني به صورت بلند يا کوتاه که در هنگام استفاده به صورت استاندارد بر روي صورت قرار بگيرد. بلندي، کوتاهي، کلفتي يا نازکي بيش از اندازه دسته ها ايجاد مشکل در جمع کردن و قرار دادن آن در قاب نشود. بنا بر اين فاکتورهايي چون بلندي يا کوتاهي دسته ها، کلفتي يا نازکي دسته ها، توجه به جنس و مواد کاربردي و تنظيم وزن استاندارد از موارد مهم در طراحي و ارگونومي دسته هاي عينک مي باشد. ارگونومي در پل عينک:
پل ها در عينک ها 90% راحتي و 10% حالت مد گرايي را به همراه دارند. نبود آن باعث پخش شدن عينک بر روي سطح بيني مي شود و باعث سختي ديد در هنگام استفاده از عينک مي شود. پل ها داراي عوارض خاص به خود نيز هستند که کاملا ناخواسته است. ارگونومي در پدها:
پد عينکها را بايد از زيبايي و راحتي بررسي کرد.پدها را بايد بر اساس شيب بيني ساخت تا راحتي هر چه بيشتري را از کاربرد به وجود آورد. همچنين بايد سبک طراحي شوند تا فشاري را به بيني تحميل نکنند.. (هرگاه نيروي وارده جسم، بر محيط بيشتري تقسيم شود، از فشار وارد بر آن جسم کاسته مي شود.) تصاوير زير زاويه صحيح شيب پدها را نشان مي دهد: 
زاويه از جلو
حد فاصل حدقه تا بيني (مشاهده از روبرو)
مشاهده ي زاويه از بالا 
زاويه شيب پدها زيبايي شناسي در محصول: انتخاب فريم:
در انتخاب يک فريم مناسب، از نظرفاکتورهاي زيبايي، انتخاب نهايي با بيمار مي باشد و در صورت نياز، با داشتن اطلاعات و تجارب کافي در مورد شناخت انواع چهره ها و فريم هاي موجود در بازار و نوع کاربري آنها مي توان پيشنهادهايي جهت سهولت در انتخاب مناسب فريم به بيمار نمود. در کل، کساني که مدت مديدي است ازعينک استفاده مي کنند، همچنين اشخاصي که تازه عينک را مورد استفاده قرار داده اند، نيازمند کمک درانتخاب فريم مي باشند. براي يک انتخاب مناسب، توجه به خطوطي که صورت شخص را تشکيل مي دهند و يا شکل هندسي آن از اهميت خاصي برخوردار مي باشد و در نظر گرفتن موي سر، امري موقتي است. توجه به رنگ، اندازه، ضخامت و ظرافت فريم نيزبه جهت تأثير گذاري آن در ترکيب صورت داراي اهميت خاصي است. همواره بايد در نظر داشت که هماهنگي قسمت فوقاني فريم با ابروها و بخش پاييني فريم با گونه هاو موازي بودن دماغه ي فريم با شيب بيني، کمک شايان توجهي به يک انتخاب مناسب مي نمايد و عدم توجه به هماهنگي رنگ عدسي با فريم، از زيبايي آن مي کاهد. در نهايت با توجه به موارد فوق، در نظر گرفتن فرهنگ منطقه و موقعيت اجتماعي، سن، شغل، قد، رنگ و نوع پوشش لباس و ديگر موارد خاص، حائز اهميت مي باشد. توجه نمودن به مسائل فني عينک، ازجهت انطباق با نسخه ي تجويزشده (به ويژه در عدسي هاي با توان بالا و يا چند کانوني و يا عدسي هاي تدريجي [پروگرسيو])، همچنين انتخاب صحيح از نظر اندازه بندي فريم، نقش به سزايي در ساخت عينک دارد. انتخاب فريم براي کودکان:
انتخاب فريم مناسب، باعث علاقه و استفاده بهتر بچه ها از عينک مي شود. اگر عينک انتخابي، ظاهري نامناسب داشته و يا خوب تنظيم نشده باشد، کودک تمايلي به استفاده از عينک از خود نشان نمي دهد. براي بچه هاي کوچک تر، پل (دماغه ي) راحت و سُر نخوردن عينک، سبب راحتي بيشتر و در نتيجه، باعث عدم شکايت کودک از عينک مي شود. کودکان به علت اينکه از مسائل فني و اپتيکي عينک اطلاعي ندارند، بيشتر به زيبايي و راحتي عينک فکر مي کنند. بنابراين مساعدت و همکاري والدين با عينک ساز جهت انتخاب فريم مناسب، امري ضروري است. در واقع عينک ساز مي بايست نسخه ي تجويزي را براي والدين شرح داده تا آنها در انتخاب فريم مناسب، با او همکاري کنند.
يادآوري:
به طور تقريبي مي توان اجزاي صورت را به کمک اشکال هندسي تقسيم بندي نموده و پس ازتشخيص نوع چهره، مي توان با کمک خطوط هندسي فريم، حتي الامکان نقايص را برطرف نمود.
1. يکي از موارد رايج جهت انتخاب فريم، در مواردي که بيشتر جنبه زيبايي مد نظر است، اين است که قسمت هاي بالايي فريم با خط ابرو مطابقت داشته باشد و قسمت پايين فريم تابع خط هاي گونه و فک و شيب دماغه باشد ويا پل عينک موازي با شيب بيني باشد. 2. آگاهي داشتن از اشکال اصلي صورت باعث مي شود که در مورد انتخاب يک فريم خاص، دقيق تر وسريع تر تصميم گيري نمائيم. 3. در طرح تقسيم بندي صورت نسبت به اشکال هندسي جهت انتخاب فريم مناسب، مي توان ازطبقه بندي هفت گانه ي پيشنهادي زير استفاده نمود. طبقه بندي اشکال صورت:
1. چهره هاي مربعي شکل: فريم هاي گرد
2. چهره هاي گرد: فريم هاي چهار گوش
3. چهره هاي مثلثي شکل با قاعده ي بالا: فريم هاي طرح ريبان با عمق کم
4. چهره هاي مثلثي شکل با قاعده ي پايين: فريم هاي بيضي
5. چهره هاي کشيده: فريم هاي طرح ريبان با عمق زياد
6. چهره هاي به اصطلاح خپل که تقريباً بين چهره هاي مربعي و دايرهاي شکل مي باشند: فريم هاي باعمق کم و ياعينک هاي ريم لس
7. چهره هاي لوزي شکل الماس گونه: عينک هاي ريم لس و يا فلزي با حدقه هاي تقريباً گرد و غيرچند ضلعي دسته هاي عينک:
دسته هاي عينک، تأثير مهمي در کوتاه يا کشيده جلوه نمودن صورت ايفا مي کنند. دسته هايي که درقسمت پايين فريم، لولا شده باشند، چهره را کوتاه تر نشان مي دهند و برعکس، دسته هايي که در بالاي فريم لولا شده باشند، صورت را کشيده تر نشان مي دهند. در نتيجه از پارامتر فوق مي توان کوتاهي و يا کشيدگي بيش ازحد صورت را متعادل نشان داد. هماهنگي رنگ عينک با رنگ پوست، مو و چشم:
اهميت هماهنگي رنگ عينک را نسبت به چهره نبايد فراموش کرد. البته در مورد اين هماهنگي يک استاندارد جهاني که جواب گوي همه ي فرهنگ هاي دنيا باشد مشاهده نمي شود؛ در نتيجه، انتخاب رنگ عينک، بيشتر سليقه اي عمل مي شود. ولي در موارد خاصي جنبه ي عموميت بيشتري پيدا مي کند. مثلاً کساني که چشم هايشان نسبت به کل پهناي صورتشان نزديک به هم مي باشد، در صورت تمايل مي توانند از عينک هايي استفاده نمايند که داراي پل يا دماغه اي روشن تراز قسمت هاي ديگر عينک باشد و برعکس. با اين انتخاب ها مي توان نزديکي و يا فراخي بيش از حد چشم ها را حتي الامکان متعادل نمود. چند نکته در انتخاب فريم:
از آنجايي که حالت موي سر، در شکل گيري چهره تأثير گذار است، اگر در زمان انتخاب فريم حالت موي سر، ملاک انتخاب فريم قرار گيرد، بعداً به علت تغييرات زيادي که در حالت موي سرايجاد مي شود، از هماهنگي موي سر با فريم و صورت کاسته شده و به مرور باعث نارضايتي و ناراحتي بيمار مي گردد. بنابراين در زمان انتخاب فريم، حالت موي سر را بايد امري موقتي دانست و از فاکتورهاي ديگرجهت انتخاب فريم استفاده نمود. اشخاصي که تاس مي باشند، بهتر است از فريم هايي استفاده نمايند که ابروها را بپوشاند و درنهايت، ازبلندي بيش از حد پيشاني کاسته شود. گاهي اوقات رنگ چشم، در انتخاب رنگ فريم تأثير گذار مي شود. مثلاً براي چشم هاي سبز و آبي فريمهايي که در آنها، قسمت فوقاني حدقه، مشابه به رنگ چشم باشد، مناسب تر خود را نشان مي دهند. براي کساني که به اصطلاح پا به سن گذاشته اند و يا موهاي سر و صورت آنها سفيد شده است، انتخاب فريم هايي با رنگ نقره اي و سفيد، باعث مي شود که کهولت سن آنها نمايان تر شود. در اين مواقع مي توان به جاي انتخاب اين رنگ ها، از رنگ هايي مثل طلايي استفاده نمود. اگر اجزاي صورت، کوچک يا ظريف است، بهتر است از فريمي با رنگ روشن استفاده نمود (و برعکس). در يک جمع بندي کلي مي توان گفت که عينک محصولي است که به طور روزانه با افراد استفاده کننده آن در ارتباط است. بر روي چهره قرار مي گيرد و شايد اولين تصوير و برداشت را از افراد براي ما به ارمغان آورد، بنابراين توجه به همه فاکتورهاي انتخابي مهم و ضروري است. 70% افراد استفاده کننده از عينک هاي آفتابي و طبي به ايمن بودن محصول مي انديشند و بعد فاکتورهاي ديگر را ياد آور مي شوند. بنابراين بايد گفت هر يک از افرادي که در انتخاب عينک با ما سهيم هستند در شکل گيري رضايت ما تأثير گذارند. بايد دانست که انتخاب غلط باعث تأثير رواني نادرستي بر افراد مي شود و به دليل برآورده نشدن نياز به چهره مناسب، باعث کاهش ا عتماد به نفس فرد در زندگي شخصي و اجتماعي وي خواهد شد و در آخر اينکه: "افراد حاضرند نبينند اما ديده شوند"
|
کانال تلگرام موسسه: