آنتروپومتري Anthropometry کلمه يوناني است که از دو واژه Anthropo به معني انسان (گونه انسان) و metry به معني سنجش، تشکيل شده است.
به طور کلي اندازه گيري ابعاد بدن در دو وضعيت صورت مي گيرد:
1 - وضعيت ساکن (ثابت) (Static anthropometry)
2 - وضعيت متحرک (Dynamic Anthropometry)

در وضعيت ثابت اندازه گيري بدن در حالتي صورت مي گيرد که بدن هيچ گونه حرکتي نداشته باشد و اين اندازه گيري را اصطلاحاً آنتروپومتري استاتيک مي گويند. در وضعيت متحرک اندازه گيري ابعاد بدن در حالتي که بدن در حالت حرکت مي باشد، صورت خواهد گرفت. اين اندازه گيري آنتروپومتري ديناميک گفته مي شود.

به طور کلي آنتروپومتري شامل اندازه گيري اندازه هاي مختلفي از طول بدن، وزن و حجم اندام ها، فضاي حرکتي و زواياي حرکتي هر يک از اين اندازه ها بوده و در نهايت تهيه آمار و اطلاعات منتج از آن در تعيين شکل و اندازه ابزار و وسايلي است که در محيط کار مورد استفاده اين افراد قرار مي گيرد.

به طور کلي آنتروپومتري در دو زمينه کاربرد دارد:
1 - براي تطبيق و تناسب ماشين با انسان در جهت راحتي و افزايش راندمان کاربر
2 - جهت استاندارد سازي وسايل و تجهيزات مورد استفاده براي يک فرد يا کل جامعه
در اين زمينه علاوه بر ابعاد بدن، نوع وسايل مورد استفاده، جنس، ميزان تحمل نيرو و فشار و ساير فاکتورهاي مربوط به انسان از قبيل سن، جنس، نژاد، ساختار بدني (ورزش کار، چاق، لاغر)، نوع شغل، رژيم غذايي، وضعيت سلامتي، وضعيت بدن يا پوسچر (Posture)، زمان (ابتداي روز، پايان روز)، تغييرات ارادي (مثل منقبض کردن عضله)، لباس و تجهيزات فردي مورد توجه قرار مي گيرد. که البته مهم ترين آنها سن، جنس و تفاوت هاي نژادي مي باشد.
در بعضي شرايط فضاي کار و تجهيزات منحصراً مختص يک استفاده کننده معين طراحي مي شود مانند سفارش لباس به خياط، مدل هاي لباس زنانه و صندلي اتومبيل هاي مسابقه که مواردي از اين دست هستند.

اگر به محصولات و کالاهايي که در محيط زندگي وجود دارد خوب بنگريد، متوجه خواهيد شد که بيشتر اين محصولات در واقع براي کمک به انسان و راحت تر و سريع تر انجام دادن وظايف روزانه شان پديد آمده اند.

از آن جايي که در بيشتر اين موارد، اين انسان است که از اين وسايل و ابزارها استفاده مي کند بنابراين طراحان و مهندسين بايد براي اطمينان يافتن از راحتي، ايمني، کارايي و سلامت استفاده از اين کالاها حتماً توانايي ها و محدوديت هاي فيزيکي و بدني انسان را در طراحي و ساخت وسايل در نظر بگيرند.

طراحي از ديدگاه آنتروپومتري شامل انطباق و هماهنگي و ابعاد و اندازه هاي بدن با ابعاد و اندازه هاي محل کار يا ابزار وسيله مورد استفاده است. آنتروپومتري در واقع بخشي از دانش ارگونومي و شاخه اي از فيزيکال آنتروپومتري است که موضوع آن سنجش و اندازه گيري ابعاد و اندازه هاي ظاهري قسمت هاي مختلف بدن انسان است. چون دانستن ابعاد و اندازه هاي اعضاي مختلف بدن براي طراحي ارگونوميکي بسياري از وسايل زندگي ضروري است دانش آنتروپومتري نيز با اندازه گيري و ارائه اندازه هاي مختلف بدن (مانند طول دست و پا عرض شانه و کتف ها و...) و تعيين ميدان حرکتي يا محدوده حرکت آن ها به طراح کمک مي کند تا به ميزان زيادي بر ايمني، سلامت و کارايي بازده طرح خود بيافزايد و از هر جهت يک طرح مناسب ارائه دهد.

منبع: http://mobilestan.net/showthread.php?t=13498
تهيه شده در: http://www.newdesign.ir/search.asp?id=71&rnd=5891