واژه ارگونومي از دو کلمه يوناني Ergos به معني کار و Nomos به معني قاعده و قانون تشکيل شده است و عبارت است از قانون روابط انسان با کار. در کتاب لغت، ارگونومي عبارتست از شناخت علمي از انسان در ارتباط با محيط. علم ارگونومي يک رشته مطالعات چند شاخه اي بوده و از علوم مختلف اقتصادي، فني، بيولوژيکي، آناتومي، روانشناسي، مديريت، رياضيات و آمار و... تشکيل شده است.

موضوع اصلي علم ارگونومي يا مهندسي فاکتور هاي انساني(Human Factors Engineering) به بررسي روابط انسان با محيط کارش با هدف بهينه سازي شرايط زندگي و کاري او بر مي گردد. يعني ويژگي ها و توانايي هاي ارگانيزم انساني به منظور تطبيق کار با انسان و بر عکس مورد بررسي و تحقيق قرار مي گيرد.

ارگونومي در شکل آکادميک يا دانشگاهي خود، يکي از دروس رشته هاي مهندسي صنايع، بهداشت صنعتي، طراحي صنعتي و... مي باشد. ارگونومي در برخي از کشور ها مانند آمريکا، کانادا، سوئد و... به صورت يک رشته تحصيلي مستقل نيز ارائه مي شود.

ارگونومي دو هدف مهم دارد:
- هدف اول افزايش کارايي و بازده انجام کار و فعاليت هاي ديگر است. افزايش سهولت کاربرد، کاهش خطا و افزايش بهره وري در اين مقوله مي گنجند.
- هدف دوم تقويت بعضي از ارزش هاي انساني مطلوب از جمله افزايش ايمني، کاهش خستگي و تنش، افزايش راحتي، افزايش مقبوليت نزد کاربر، افزايش ميزان رضايت شغلي و بهبود کيفيت زندگي است.
اين دو عامل به ما نشان مي دهند که در هر کاربرد خاص معمولاً فقط دسته اي از اهداف بيشترين اهميت را دارند و اين اهداف عموماً به هم وابسته است.

کاربردهاي ارگونومي:
با توضيحاتي که داده شد مشخص مي شود که عملکرد يک وسيله تنها نمي تواند ملاک قرار گيرد بلکه کالاها و محصولات ساخته شده بايد براي استفاده انسان مطابق با نيازها، خواسته ها، راحتي و قابليت هاي او سازگار و هماهنگ گردند. در اين ميان وظيفه متخصصين ارگونومي يا مهندسين فاکتورهاي انساني شامل مهيا کردن راحت ترين شرايط از نظر ميزان سر و صدا، کاهش بار مغزي و فشار جسمي، ميزان روشنايي، آب و هوا، اصلاح وضعيت کاري و کاهش نيرويي که صرف انجام دادن کارها مي شود، ساده کردن اعمال حسي- رواني در خواندن و درک وسايل نشان دهنده به منظور درک انتقال سريع، بدون خطا و اشتباه و دقيق پيام ها و اخطارهاي مورد نظر، راحت تر ساختن جابه جايي و حرکت اهرم ها و دسته ها، در دسترس قرار دادن کليدها و دکمه ها و ساير قسمت ها به ترتيب اهميت و اولويت منطقي، اجتناب از کوشش براي فراخواني اطلاعات غير لازم و مانند اينها مي گردد.

بنابراين براي اينکه يک توليد کننده بتواند جوابگوي تمام نيازهاي افراد مختلف جامعه باشد، بايد بداند که چند درصد از اين افراد داراي چه خصوصيات و ويژگي هاي جسماني هستند و براي اين منظور بايد از جمعيت مشتريان بالقوه محصول مورد نظر آمارگيري کرده و داده هاي به دست آمده را توسط کارشناسان تجزيه و تحليل کند. اين آمارگيري نيز بايد از گروه هاي مختلف اجتماع انجام شود زيرا مثلاً در يک جامعه، گروهي چاق، عده اي لاغر، بعضي بلندقد، دسته اي کوتاه قد و بالاخره برخي نيز در تمام اين افراد متفاوت هستند و به همين دليل گاهي ارائه يک محصول در بازار براي عده اي بالاتر از حد استاندارد و براي عده اي ديگر پايينتر از حد استاندارد قرار مي گيرد.

مثلاً طي تحقيقي که در سال 1985 انجام شد، مشخص شد که يک طرح مطلوب و کاملاً مناسب کلاه ايمني که در اروپا با استقبال فراواني مواجه شده بود، فقط براي حدود 40% از مردم سريلانکا قابل استفاده بوده است. همچنين وقتي استانداردهاي آنتروپومتري آمريکا تعيين شد، اين اندازه فقط براي 90% آلماني ها، 80% فرانسوي ها، 65% هندي ها، 45% ژاپني ها و 10% از ويتنامي ها مناسب بوده است.

منبع: http://mobilestan.net/showthread.php?t=13498