در پروسه يک تحقيق ارگونوميکي به منظور طراحي يا بهسازي وسايل و ابزار کار پس از استخراج اطلاعات آنتروپومتريکي جامعه استفاده کنندگان از وسيله مورد تحقيق، بايستي موضوع هاي مورد استفاده در آن وسيله را فهرست کرده و با استدلال هاي علمي و منطقي آنها را ارزش گذاري کنيم. براي طراحي يک اتومبيل ابتدا بايد مشخص کرد که اين وسيله نقليه براي چه منظور طراحي مي شود و چه اهداف و انتظاراتي را بايد برآورده کند. به عبارتي ديگر اول بايد ديد که چه نوع اتومبيلي و براي چه کاري قرار است طراحي شود زيرا پارامترهاي طراحي انواع اتومبيل ها با هم تفاوت دارد. مثلاً طراحي يک اتومبيل چهار نفره لوکس سدان با يک وانت، رودستر يا اتومبيل شاسي بلند (مانند پاترول) فرق مي کند و بر حسب مورد مسايل جداگانه اي را براي طراحي هر کدام بايد در نظر گرفت.

پس از مشخص شدن نوع اتومبيل بايد ببينيم اتومبيل براي چه بازار، کشور و مردمي و با چه خصوصيات و ويژگي هايي در نظر گرفته شده است؛ چه رقبايي و با چه مشخصاتي در بازار وجود دارند و از اين قبيل مسايل. پس از تعيين خط مشي هاي موجود و بررسي و تجزيه و تحليل عوامل موثر در طراحي و سنجش شرايط و امکانات موجود طراحي صورت مي گيرد. مثلاً اگر بخواهيم براي مردم کشورمان يک اتومبيل کاملاً ملي و ميهني طراحي کنيم بايد عوامل زير را حتماً در نظر بگيريم و سپس اقدام به طراحي کنيم:
- متوسط تعداد افراد خانواده
- متوسط درآمد خانواده
- نوع نياز و استفاده از اتومبيل
- تعداد مسافرت هاي در طول سال 
- اندازه هاي بدني افراد جامعه
- عادت ها و ويژگي هاي سنتي و اخلاقي جامعه
- وضعيت ترافيکي خيابان ها و جاده ها و ....

پس از آماده شدن چندين شکل و طرح ظاهري و به تصويب رسيدن يکي از آن ها، ابعاد کلي اتومبيل (توجه به عوامل فني، انساني، نياز بازار و چند عامل ديگر در آن دخالت داده مي شود و در اين مرحله است که امکان اقدامات اصلاحي و تعديل کننده وجود دارد. البته عکس اين عمل نيز ممکن است و گاهي شکل و طرح اتومبيل بر اساس ابعاد و اندازه ها طرح مي شود.

ارکان اصلي ابعاد خودرو
- ارتفاع خودرو
- فاصله عرضي بين مرکز دو تاير جلو
- فاصله عرضي بين مرکز دو تاير عقب
- عرض خودرو
- فاصله طول بين مرکز دو تاير جلو و عقب
- طول کلي خودرو
- حداکثر فاصله غربيلک فرمان تا مرکز تکيه گاه صندلي راننده
- ارتفاع سقف تا مرکز صندلي جلو
- حداقل فاصله صندلي جلو و عقب
- ارتفاع سقف تا مرکز صندلي عقب
- فاصله بين دستگيره هاي درب جلو
- فاصله بين درب هاي جلو
- فاصله بين دستگيره هاي درب عقب
- عرض داخلي خودرو در قسمت عقب
- حداقل فاصله صندلي جلو و عقب.

از اين دسته ابعاد يک سري مانند فاصله بين دو محور چرخ عقب و جلو به وسيله پارامترها و عوامل فني و دسته ديگر به وسيله مطالعات آنتروپومتريکي، ملاحظات ايمني و استراتژي هاي خاص خود کارخانه سازنده تعيين مي شوند. در کارخانجات خودروسازي از جداول آنتروپومتري که قبلا به وسيله محاسبات آماري و مطالعات آناتومي تعيين شده اند استفاده مي شود. در اين جداول تمامي اندازه هاي مورد نياز براي طراحي فضاي داخلي (از قبيل صندلي ها، پدال ها، داشبورد، فضاي خالي جلوي پاي سرنشينان) و نيز اطلاعاتي مانند عرض کف پاها (براي طراحي پدال ها)، طول پا، عرض کتف ها و شانه ها، طول زانو و ... مربوط به اندازه هاي مردم کشورهاي مختلف دنيا وجود دارد.

مثلا اگر قرار باشد کارخانه مرسدس بنز خودرويي را براي بازار آمريکا در نظر بگيرد از جداول آنتروپومتري مربوط به همان کشور براي طراحي استفاده مي کند و به همين دليل است که بنز سفارش آمريکا مثلا با بنزي که قرار است به ژاپن يا آفريقا صادر شود فرق مي کند. البته لازم به ذکر است اين اندازه ها را هنگام استفاده تا حدي تعديل مي کنند تا نياز چنداني به انجام تغييرات عمده براي صادرات به کشورهاي مختلف وجود نداشته باشد.

جداول فوق هر چند سال يک بار (معمولا هر دهه) بايد مورد تجديد نظر و باز بيني قرار گيرند زيرا قد و جثه افراد در کشورهاي مختلف به خاطر تاثير عوامل مختلف به مرور زمان تغيير مي کند. مثلا طي چند سال گذشته ژاپني ها به علت بهداشت و تغذيه مناسب بلندقد تر شده اند همچنين بر اساس مطالعات انجام شده توسط کارخانجات داخلي توليدکننده کفش، پاي ايراني ها به طور متوسط نسبت به گذشته دو شماره بزرگتر شده است.

طراحي فضاي سر نشينان
به هنگام طراحي فضاي سرنشين بهتر است که اندازه هاي بدن يک سرنشين نسبتا درشت هيکل و قدبلند در نظر گرفته شود و اين فضا براي خودرو هاي سواري بايد براي دو نفر و يا سه نفر در نظر گرفته شود و در نظر گرفتن يک فضاي نا کافي بين دو نفر اشتباه است. همچنين فضاي بين دو رديف صندلي هاي جلو و عقب بايد به گونه اي پيش بيني شود تا در هنگامي که صندلي جلو تا حد امکان عقب آمده باشد باز هم سرنشين عقبي راحت باشد. البته بسياري از خودروهاي اسپرت با مشکل کمبود فضاي پاي کافي براي سرنشينان عقبي مواجه هستند (حتي خودرويي مانند BMW سري 3) و تنها راه براي حل اين مشکل اضافه کردن طول خودرو است.

ارزش هاي افزوده در طراحي فضاي سرنشينان

صندلي راننده
توصيه شده است که جايگاه راننده حتما از محل نشستن ساير سرنشينان جدا باشد. با توجه به تفاوت مشخصات کارکردي راننده با ساير سرنشينان، اختصاص جايگاه مخصوص به راننده باعث مي شود اشخاصي که به عنوان راننده در خودرو حضور پيدا مي کنند و داراي ابعاد و اندازه هاي فيزيکي متفاوتي هستند، به راحتي بتوانند صندلي خودشان را جهت دسترسي مناسب و مؤثر روي کنترل ها و ديدن نمايشگرها تنظيم کنند. مرسوم است که در طراحي خودروهاي سواري، صندلي عقب را به طور يکپارچه و غير قابل تنظيم (با ابعاد و مشخصاتي که درصد رفاه بيشتري از استفاده‌کنندگان را تامين کند) و دو صندلي جلو (صندلي راننده و صندلي بغل دست راننده) را به طور مستقل و با فاصله افقي و زاويه پشتي قابل تنظيم در نظر مي گيرند.

سطح تماس پشتي صندلي با پشت راننده بايد کامل شود (انحناهاي پشتي متناظر با انحناهاي کمر راننده باشد ) تا با ايجاد اصطکاک مناسب، در هنگام چرخش خودرو مشکلي براي راننده پيش نيايد و همچنين خستگي کمر او نيز به علت عدم انجام کار استاتيکي کمتر شود.
در مورد پشتي صندلي، عرض و ارتفاع و شيب و نيز عرض و ارتفاع و شعاع انحناي برآمدگي آن شش عامل مهم هستند.

منبع: http://iran204.blogfa.com/post-9.aspx
تهيه شده در: http://www.newdesign.ir/search.asp?id=237&rnd=8220