|
قسمت چهارم - طريقه انبار كردن مواد خطرناك فصل 1- مقررات عمومي ماده 34: مواد قابل انفجار تجارتي مايعات قابل اشتعال گازهاي فشرده ذغال سنگ و ساير مواد اشتعال را بايد طوري انبار كرد كه با مقررات آيين‌نامه (پيشگيري و مبارزه با آتش‌سوزي در كارگاه‌ها قابل انطباق باشد). ماده 35: مواد شيميايي كه در اثر مجاورت با يكديگر احتمال فعل و انفعالاتي داشته و در نتيجه توليد ابخره يا گازهاي خطرناك مي‌نمايند و يا سبب آتش سوزي و انفجار مي‌شوند بايد در انبارهاي مجزا و يا بطور مطمئن دور از يكديگر انبار شوند. فصل 2- مخزن انبار مايعات قابل اشتعال ماده 36: كليه مخازن مايعات قابل اشتعال بايد مجهز به لوله پر كننده‌اي باشد كه با كف مخزن مربوط بوده وضمناً داراي اتصال برقي با آن باشد. ماده 37: انبار كردن مايعات قابل اشتعال در مخازن روي زميني بايستي موكول به اجازه مقام صلاحيتدار باشد. ماده 38: مقدار مايعات قابل اشتعال كه در مخازن زير زميني انبار مي‌گردد بايد با رعايت فاصله مخزن از ساختمان‌هاي مجاور يا محلي كه بعداً ايجاد ساختمان خواهد شد معين گردد به‌طوري‌كه در اثر حمل و نقل يا پر كردن و يا خالي كردن آتش سوزي و يا انفجار ساختمان‌هاي مزبور را تهديد ننمايد. ماده39: انباركردن مايعات قابل اشتعال درمخازن رويزميني بايدطبق شرايطزيرانجامگيرد. الف - مخزن در روي پايه غير قابل اشتعال و به فاصله حداقل 20 متر از ساختمان‌هاي مجاور نصب شده باشد. ب - زمين اطراف مخزن گود و يا وصل به حوضچه‌هايي باشد كه در صورت سوراخ شدن و يا پارگي ديوار مخزن گنجايش محتويات آن را طبق شرايط زيردار باشد: 1- ده درصد بيش از ظرفيت مخزن در صورتي كه مخزن منحصر به فرد باشد. 2- هشتاد درصد ظرفيت دو يا چند مخزن در صورتي كه ظرفيت اين مخازن كه داراي يك گود يا حوضچه مشترك هستند از 000،250 ليتر تجاوز نكند. 3- پنجاه درصد ظرفيت دو يا چند مخزن در صورتي كه از 000،250 ليتر تجاوز نمايد. ج) با تجهيزات آتش نشاني مناسب و كافي مجهز باشد. د) مخزن طوري ساخته شده باشد كه امكان پيدايش فشار يا خلا در روي سطح مايع وجود نداشته باشد. هـ) بر ضد صاعقه محافظت شده باشد. ماده 40: مخازن مدفون مواد قابل اشتعال بايد داراي شرايط زير باشد. الف - در زير خاك يا وضع محكم و ثابتي قرار گيرد به‌طوري‌كه سقف آن با قشري به ضخامت حداقل 60 سانتيمتر خاك مستور شده باشد. ب - بدنه خارجي مخزن در مقابل زنگ زدگي محافظت شود. ج - لوله پر كننده آن به خارج ساختمان ادامه داشته و دهانه آن بغير از مواقع پر كردن بسته و قفل باشد. د- بجز ازراه يكلوله تهويه كهبايستي هميشه بازنگاهداشته‌شود بافضاي خارج مربوطنباشد. هـ- داراي يك لوله اندازه‌گيري ميزان مايع محتوي مخزن باشد كه در غير مواقع اندازه‌گيري سرآن بسته و قفل شده باشد. و - اين مخازن براي فشار حداقل 7 كيلوگرم بر سانتيمتر مربع مقاومت داشته باشد. ماده 41: لوله تهويه بايد حائز شرايط زير باشد. الف - ارتفاع آن از سطح زمين لااقل 5/2 متر باشد. ب - از دودكشها - منابع حرارت و اماكني كه در آنجا شعله پخش مي‌شود و يا نقاطي كه ممكن است بخار در آن جمع و متراكم گردد به قدر كافي دور باشد. ج - قطر آن از 20 ميليمتر تجاوز نكند مشروط بر اينكه لوله برگشت بخار در مخازن وجود داشته باشد و در غير اين صورت قطر آن لااقل 25 ميليمتر باشد. ماده 42: اگر مخزن براي نگهداري مايعي استعمال شود كه نقطه اشتعال آن از حداكثر حرارت محيط پايين‌تر باشد بايد اقدامات لازم به عمل آيد تا از پيدايش مخلوط قابل انفجار بخار و هوا در داخل مخزن جلوگيري شود و يا در انتهاي لوله تهويه كه در فضاي آزاد قرار دارد دستگاه شعله خفه كن نصب گردد. فصل 3- مخازن مايعات خطرناك غير قابل اشتعال ماده 43: مخازن روي زمين كه براي انبار كردن مايعات خطرناك غير قابل اشتعال بكار مي‌رود بايد داراي شرائط زير باشد: الف - بطريقي نصب مي‌شود كه هر گونه نشتي در هر قسمت مخزن قابل رويت باشد. ب - اطراف مخازن بحد كافي داراي خاكريز، گودال و يا حوضچه‌اي باشد كه محتويات بزرگ‌ترين مخزن در صورت تركيدن درون آن جاي بگيرد. ج - بدنه مخزن‌ها به نحوي رنگ شود تا در اثر رطوبت و يا دود و بخار زنگ زدگي و خوردگي پيدا نكند. د - داراي پلكان و يا نردبان قائم ثابت و همچنين پاگردهاي مناسب باشد به‌طوري‌كه دسترسي به قسمت‌هاي لازم مخزن ممكن گردد. تبصره - پلكان‌ها و پاگردها بايد داراي نرده مناسب و نردبان‌هاي در صورتي كه مرتفع باشد مجهز به حلقه‌هاي حفاظتي باشد و كف پاگردها بهتر است از آهن مشبك ساخته شود. ماده 44: مخازن روي زميني مايعات خطرناك غير قابل اشتعال در صورت ضرورت بايد بطور مناسبي در مقابل سرما محافظت شود. ماده 45: مخازن مايعات خطرناك غير قابل اشتعال بايد در محلي قرار گيرد كه زير آن محل عبور و مرور نباشد. ماده 46: در مورد مخازن مايعات خطرناك غير قابل اشتعال در ساختمان‌هاي زيرزميني رعايت شرائط زير الزام آور است. الف - زيرزمين بايد از بتون يا مصالح ساختماني ساخته شده باشد و فاصله ديوارها از مخزن به ترتيبي باشد كه يك نفر به آساني بتواند اطراف مخزن عبور نمايد. ب - اين قبيل مخازن را بايد 38 تا 45 سانتيمتر بالاتر از كف زيرزمين نصب نمود. ماده 47: زيرزمين‌هايي كه براي مخازن مدفون حاوي مايعات خطرناك غير قابل اشتعال ساخته مي‌شود بايد سرپوشيده و فاقد رطوبت و داراي نردبان ثابت باشد. ماده 48: كليه شيرهاي كنترل مخازن نيمه مدفون كه براي مخازن مايعات خطرناك غير قابل اشتعال بكار مي‌رود بايد داراي شرائط زير باشد: الف - به ترتيبي نصب شود كه بتوان آن را از خارج باز و بسته نمود. ب - داراي قفلي باشد كه از خارج قابل باز و بسته شدن باشد. ماده 49: قبل از آنكه كارگران براي تعمير يا نظافت وارد زيرزمين مخازن شوند بايد لوله‌هاي مربوط به مخزن را بسته و با سنجش گاز از بي خطر بودن هواي زيرزمين اطمينان حاصل نمود. ماده 50: مخازن مايعات خطرناك غير قابل اشتعال بايد: الف - روي سكويي نصب شده باشد كه در مقابل اثرات شيميايي داخل مخزن مقاومت داشته باشد. ب - داراي لوله مخصوص سرريز باشد تا مايعات اضافي را به محل مناسبي منتقل نمايد. ماده 51: مخازني كه براي انبار كردن مايعات محرق و خورنده بكار مي‌رود بايد داراي لوله‌هاي زير باشد: الف - يك لوله سرباز در بالاترين نقطه مخزن با قطر حداقل 5 سانتيمتر. ب - يك لوله زير آب در پايين‌ترين نقطه مخزن براي تخليه احتمالي محتويات آن در محل مناسب. ج - يك لوله براي پر كردن مخزن در بالا. د - يك لوله مصرف به ارتفاع 15 سانتي متر از كف مخزن. فصل 4- انبار كردن بشكه‌ها يا ظروف محتوي مايعات خطرناك ماده 52: بشكه‌ها يا ظروف محتوي مايعات خطرناك قابل اشتعال بايد در انبارهايي نگهداري شود كه داراي مشخصات زير باشد: الف - كف و بدنه و سقف انبار از مصالح نسوز ساخته شده باشد. ب - كف انبار داراي شيب كافي و به‌وسيله زير آب به حوضچه مخصوص وصل باشد. ج - ديوارها تا ارتفاع 5/7 سانتيمتر و همچنين كف از بتن يا مصالح غير قابل نفوذ ساخته شده باشد. ماده 53: بشكه‌ها يا ظروف مايعات خطرناك بايد در سكوهاي سيماني، بتوني، آجري و يا جايگاه‌هاي فلزي نگاهداري شود. ماده 54: بشكه‌هاي محتوي اسيد بايد در محل خنكي انبار شود. سرپيچ اين بشكه‌ها را بايد با احتياط كامل براي تخفيف فشار داخل بشكه باز كرد و دوباره بست و اين عمل را هفته‌اي يكي دوبار در صورت لزوم تكرار نمود. ماده 55: بشكه‌ها يا ظروف خالي را كه به منظور پر كردن مجدد از مايعات خطرناك انبار مي‌كنند بايد: الف - چنانچه مخصوص پر كردن مايعات قابل اشتعال است داراي سرپيچ و يا روپوش محكمي باشد كه مانع از خروج بخار مايعات مذكور شود. ب - چنانچه براي پر كردن اسيد و يا ساير مايعات غير قابل اشتعال بكار رود قبلاً تميز و خشك شده باشد. ج - بشكه‌هاي خالي را از هر نوع كه باشد از بشكه پر جدا انبار كنند. ماده 56: چنانچه بشكه‌ها و يا ظروف مايعات خطرناك غير قابل اشتعال براي بكار بردن مجدد قابل مصرف نباشد بايد آنها را در هم كوبيده و يا پاره و غير قابل استفاده نمود و در مورد بشكه‌ها و ظروف مايعات قابل اشتعال بايد قبل از پاره كردن آنها را با بخار آب كاملاً شسته و خشك نمود. ماده 57: بشكه‌ها و ظروفي كه براي مايعات خطرناك بكار مي‌رود بايد قبل از پر كردن از نظر نشت و ساير نقائص بطور دقيق مورد معاينه قرار گيرد و اگر بايد با مايع ديگري پر شود قبلاً با محصول خنثي كننده و بخار آب و يا آب جوش كاملاً شسته شده و خشك گردد و بعداً مورد استفاده قرار گيرد. تبصره - براي بازديد داخل بشكه‌ها اگر احتياج به استفاده از چراغ برق گردان باشد بايد اين قبيل چراغها با مقررات آيين‌نامه حفاظتي تاسيسات و وسايل الكتريكي در كارگاه‌ها قابل انطباق باشد. فصل 3- ساختمان ماده 81: ساختمان‌هاي مواد منفجره بايد حتماً يك طبقه و از مصالحي ساخته شود كه در صورت انفجار قطعات بزرگ از هم نپاشد. فصل 4- معابر خروجي ماده 82: درهاي خروجي بايد: الف - تا حدود امكان بزرگ باشد. ب - مستقيماً به فضاي آزاد ارتباط پيدا كند. ج - به سهولت به طرف خارج باز شود. د - از مواد و مصالح نسوز ساخته شده باشد. فصل 5- ديوارهاي داخلي و كف ماده 83: ديوارهاي امكنه مواد قابل انفجار بايد: الف - صاف و بدون شكستگي و ترك باشد. ب - از رنگ روشني پوشيده شده باشد. ج - به سهولت قابل نظافت باشد. ماده 84: كف اين قبيل بناها بايد: الف - از مواد نرم مانند لاستيك، لينولئوم، چوب، سرب و يا آسفالت بدون سنگ ريزه پوشيده و يا ساخته شده باشد. ب - صاف و هموار و بدون شكستگي و حفره باشد. ج - از ميخ و پيچ و هر گونه اشياء آهني عاري باشد. د - به‌آساني قابل پاك كردن باشد. فصل 6- پنجره‌ها ماده 85: پنجره‌هاي اين قبيل اماكن بايد داراي شرائط زير باشد: الف - در جهاتي كه خورشيد مي‌تابد داراي شيشه‌هاي تار باشد. ب - به سهولت به طرف خارج باز شود. فصل 7- تعداد كاركنان در اطاق‌هاي كار ماده 86: تعداد كاركنان امكنه مواد قابل انفجار بايد حداقل مورد نياز براي انجام كارهاي مربوطه باشد. فصل 8- ميزان مواد منفجره در اطاق‌ها ماده 87: مقدار مواد منفجره و مواد اوليه آن در هر اطاق كار بايد حداقل مورد لزوم براي انجام عمليات باشد. فصل 9- فواصل ميزهاي كار ماده 88: ميزهايي كه براي تهيه و بسته بندي مواد منفجره بكار برده مي‌شود بايد داراي جايگاههايي باشد كه به‌وسيله حائل‌هايي به ارتفاع حداقل يك متر از يكديگر جدا باشند. فصل 10- حفاظت از صاعقه ماده 89: امكنه مواد قابل انفجار بايد مجهز به برق گير مناسب باشد. ماده 90: برق گيرها و اجزاء آن بايد لااقل سالي يكبار به‌وسيله شخص صلاحيتداري دقيقاً مورد معاينه قرار گيرد. ماده 91: نقائص و معايبي كه در برق گيرها و اجزاء آن مشاهده مي‌شود بايد بدون تاخير و تعلل مورد مرمت قرار گيرد. فصل 11- ابزار و لوازم ماده 92: كليه ابزار و ادوات و وسايل فلزي كه در امكنه مواد منفجره بكار برده مي‌شود بايد از ماده مناسبي پوشيده شود كه از ايجاد جرقه جلوگيري بعمل آيد. فصل 12- خطر استعمال‌دخانيات و حمل‌چراغهاي شعله‌باز وغيره ماده 93: در هيچ قسمت از مناطق خطر كارخانه نبايد اجازه استعمال دخانيات و حمل چراغ يا روشنايي غير محفوظ اشياء گداخته كبريت، فندك و هر گونه شيئي ديگر كه قابليت ايجاد احتراق و انفجار داشته باشد داده شود. تبصره 1- در نقاط امن و بي خطر كارخانه بايد جايگاه مخصوص براي تحويل اشياء فوق ترتيب داده شود. تبصره 2- براي حصول اطمينان از اجراي مفاد اين ماده بايد ترتيبات مقتضي اتخاذ و كنترل مداوم برقرار گردد. فصل 13- وسائط نقليه ماده 94: وسائط نقليه مانند باركشها، ارابه‌ها و وسايل ديگري كه براي حمل و نقل مواد منفجره و مواد اوليه آن بكار برده مي‌شود بايد داراي شرائط زير باشد: الف - در محل حمل بار نبايد هيچ نوع فولاد و يا آهن برهنه وجود داشته باشد. ب - فقط محتوي مواد منفجره و عناصر سازنده آن باشد. ج - كاملاً سربسته و محفوظ و يا روي آنها به وجه مناسب پوشيده شده باشد. د - هنگام بارگيري و تخليه احتياط كامل بعمل آيد تا از توليد جرقه جلوگيري شود. ماده 95: چنانچه در اثناي حمل و نقل مواد منفجره قسمتي از آن به زمين ريخته شود در اين صورت بايد: الف - محلي كه مواد مزبور ريخته شده بطور مشخص علامت گذاري شود. ب - به مسئول مربوطه كارخانه اطلاع داده شود. ج - آنچه از مواد منفجره ريخته شده تحت نظر متخصص جمع آوري گردد. فصل14-جمع‌آوري‌مواديكه ممكن‌است خودبخود محترق گردند ماده 96: ذغال و چوب و خاكه آن، پارچه آلوده به نفت و روغن و اشياء ديگر را كه خودبخود ممكن است محترق گردد نبايد وارد منطقه خطر كار خانه نمود مگر اينكه براي مصرف آني باشد و بلافاصله پس از مصرف آنها را از منطقه خطر خارج سازد. فصل 15- ضايعات مواد خطرناك ماده 97: مدفون ساختن ضايعات مواد خطرناك زير خاك ممنوع است. ماده 98: مخلوط ساختن ضايعات مواد خطرناك كه به صورت پودرهاي مختلف هستند با يكديگر ممنوع است. ماده 99: اجسام و مواد قابل انفجار از قبيل چاشني، فشنگ با چاشني و يا بدون چاشني و غيره را بايد با مراقبت كافي از ميان ضايعات مواد خطرناك خارج ساخت. ماده 100: ضايعات مواد خطرناك بايد تحت نظر متخصص فني و به‌وسيله شخص مسئولي سوزانده شود. فصل 16- لباس كاركنان ماده 101: براي تمام افراد در داخل و يا حريم امكنه خطرناك: الف - پوشيدن كفش‌هايي كه داراي ميخ‌هايي از هر نوع آلياژ آهن باشد ممنوع است. ب - در بر كردن لباس‌هايي با تكمه و يا قلاب كمربند يا منضمات ديگر آهني و يا فولادي ممنوع است. ج - همراه داشتن چاقو - كليد يا لوازم ديگر آهني ممنوع است. فصل 17- تعميرات ماده 102: هر گونه تعمير در قسمت‌هاي مختلف ساختمان و تجهيزات آن مستلزم رعايت شرائط زير خواهد بود: 1- كسب اجازه از رييس فني موسسه يا كارخانه. 2- انتقال مواد منفجره و اجزاء متشكله آن به خارج كارخانه. 3- شستشوي كامل قسمت‌هايي‌كه تحت تعمير قرار خواهد گرفت قبل از شروع تعميرات. 4- سرپرستي و يا نظارت كارشناس فني از عمليات. فصل 18- منع ورود اشخاص به محوطه كارگاه ماده 103: غير از كاركنان كارخانه و بازرسان رسمي شخص ديگري اجازه دخول به امكنه خطرناك را نخواهدداشت مگر درصورتي كه يكي ازكاركنان مسئولموسسه با او همراهباشد. فصل 19- اخطاريه‌ها ماده 104: در كليه كارخانجات تهيه مواد منفجره اخطاريه‌هاي زير بايد به وضعي نصب گردد كه به آساني خوانده شود: الف - در كليه درهاي ورودي كارخانه اخطاريه ممنوعيت ورود اشخاص غير مجاز. ب - در خارج هر كارخانه و منطقه خطر آن: 1- اخطاريه‌اي مبني بر وجود و فعاليت كارخانه. 2- اخطاريه منع استعمال دخانيات و همراه داشتن چراغهاي شعله دار و كبريت و فندك و اشياء گداخته و اجسام آهني و اشياء ديگري كه ممكن است موجب انفجار و يا حريق گردد. ج - در داخل ابنيه مزبور: 1- اخطاريه‌اي حاكي از حداكثر مقدار مجاز مواد منفجره و تركيبات آن. 2- اخطاريه‌اي حاكي از عمليات غير مجاز افراد. 3- اخطاريه‌اي متضمن حداكثر تعداد مجاز افراد در ساختمان. 4- صورتي متضمن ابزار و ادواتي كه استعمال آن مجاز دانسته شده. قسمت ششم - ماگنزيوم و تركيبات آن فصل 1- كليات ماده 105: اطاق‌هايي‌كه اختصاص به ذوب و قالب‌گيري ماگنزيوم و آلياژهاي آن دارد بايد در ابنيه يك طبقه واقع باشد. ماده 106: ديوارها، سقف و كف كارگاه‌هاي قالب‌گيري ماگنزيوم بايد از مواد و لوازم غير قابل احتراق ساخته شده باشد. ماده 107: ذوب، نگاهداري، استعمال و نقل و انتقال ماگنزيوم فلزي و آلياژهاي آن فقط در نقاط و تحت شرائطي بايد صورت گيرد كه از طرف مقام صلاحيتدار فني تصويب شده باشد. ماده 108: كارگراني كه با ماگنزيوم و آلياژهاي آن سر و كار دارند بايد قبل از اشتغال به اين كار و سپس در دوران اشتغال حداقل سالي يكبار تحت تعليم قرار گيرند و به‌وسيله تمرين‌ها و نمايش‌ها، به مخاطرات كار خود و به رويه اي كه در موقع بروز حريق بايد اتخاذ شود و همچنين انتقال مواد زائد و بي مصرف به خارج آشنا شوند. ماده 109: كارگاه و اطاق‌هاي كار بايد وضعي داشته باشند كه در هنگام خطر اشخاص بتوانند به سرعت و به‌سهولت و بدون برخورد با مانعي از آن خارج شوند. ماده 110: راه‌هاي فرار اطاق‌هاي ديگر كارخانه نبايد از ميان اطاق‌هايي بگذرد كه در آن ماگنزيوم و آلياژهاي آن وجود داشته يا به مصرف مي‌رسد. فصل 2- تجهيزات و وسايل اضافي آتش نشاني ماده 111: در هر يك از اطاق‌ها بايد تعداد كافي اشياء و لوازم ذيل وجود داشته باشد: الف - ظروف قابل حمل و دردار محتوي براده چدن يا ماسه خشك يا ساير موادي كه براي آتش نشاني موثر و مورد تصويب مقام صلاحيتدار باشد. ب - پاروهاي دسته بلند طويل. ج - ظروف دستي مملو از براده چدن. د - پتوهاي نسوز كه در مقابل حريق مقاومت داشته باشد. ماده 112: براي خاموش كردن حريق ماگنزيوم بايد فقط از مواد و وسايل آتش نشاني كه به‌تصويب مقام صلاحيتدار فني رسيده باشد استفاده گردد. فصل 3- ضايعات غير قابل استفاده ماده 113: ضايعات بي مصرف كارگاه كه مخلوط با گرد و يا براده و يا رسوبات دستگاه ذوب ماگنزيوم و ساير مواد غير قابل مصرف است بايد در اسرع وقت در محل امني سوزانده شود. ماده 114: چنانچه آتش زدن ضايعات مذكور در ماده قبل در محل امني مقدور نباشد بايد آن را با حداقل 5 برابر ماسه يا شن مخلوط ساخته و در جايگاه يا مخزن زباله قرار دهند. ماده 115: گاز و دوده و ابخرهاي كه در حين ذوب و قالب‌گيري ماگنزيوم توليد مي‌شود بايد به‌وسيله تهويه مكنده دفع شود. فصل 4- خطر استعمال دخانيات و آتش‌هاي روباز ماده 122: در اطاق‌هايي‌كه اختصاص به جمع آوري، نگاهداري و استعمال ماگنزيوم رسوبات و پودر و براده آن دارد استعمال دخانيات و همراه داشتن آتش و چراغ شعله دار، كبريت و فندك و هر گونه اشياء ديگري كه ممكن است موجب انفجار حريق گردد براي عموم ممنوع است. تبصره - ممنوعيت در اين ماده بايد به‌وسيله اخطاريه در نقاط مناسب كارخانه در معرض اطلاع عامه قرار داده شود. منبع : http://hse-iranian.mihanblog.com/post/116
|
پيامک موسسه: 02188975952