|
قسمت اول - تعاريف و اصطلاحات الف - در اين آيين نامه مايع قابل اشتعال به مايعاتي اطلاق مي‌شود كه نقطه اشتعال آنها از صد درجه سانتيگراد (212 درجه فارنهايت) كمتر باشد. ب - مايعاتي كه نقطه اشتعال آنها از 100 درجه سانتيگراد بيشتر باشد مايع غيرقابل اشتعال ناميده مي‌شود. ج - «مخزن روي زمين» به مخازني اطلاق مي‌شود كه هيچ قسمت از آن از سطح زمين طبيعي پايين‌تر نباشد. د - «مخزن مدفون» به مخازني اطلاق مي‌شود كه كاملاً در زمين مدفون شده و سقف آن با قشري به ضخامت حداقل 60 سانتيمتر از خاك مستور شده باشد. هـ - «مخزن نيمه مدفون» به مخازني اطلاق مي‌شود كه كليه يا قسمتي از آن در داخل زمين قرار گيرد و در صورتي كه كليه مخزن درون خاك باشد قشر خاك روي سقف مخزن كمتر از 60 سانتيمتر باشد. و - «فيبر» اصطلاحاً عبارت از الياف مقاومي است كه داراي ريشه معدني - نباتي و يا حيواني باشد. ز - «گرد و غبار» به ذرات جامدي اطلاق مي‌شود كه مي‌تواند به اطراف پراكنده شود و يا در هوا معلق بماند و منشاء توليد اين ذرات نتيجه عمليات گوناگون از قبيل كوبيدن، قطع كردن، الك كردن، سائيدن، انفجار يا از هم پاشيدن مواد آلي و غيرآلي مثل ذغال سنگ، فلزات و املاح آنها و همچنين حبوبات، غلات، چوب و غيره است. ح - دود به ذرات جامد معلق اطلاق مي‌شود كه در اثر تراكم گازها و يا تبخير فلزات در حال ذوب و يا احتراق ناقص سوخت‌ها و مواد آلي ديگر بوجود بيايد و با مواد اوليه آنها متفاوت مي‌باشد. ط - گاز به ذراتي اطلاق مي‌شود كه مانند هوا شكل و حجم ثابتي نداشته ليكن استعداد گسترش غيرمحدود دارد و ممكن است آن را به وسيله ازدياد فشار و يا كاهش حرارت به صورت مايع و يا جامد درآورد. ي - مه به قطرات مايع معلق اطلاق مي‌شود كه به وسيله تراكم از حالت گازي به حالت مايع يا پخش مايع به صورت ذرات ريز در فضا بوجود مي‌آيد. ك - بخار به حالت گازي موادي اطلاق مي‌شود كه در شرائط معمولي (يك آتمسفر فشار و 15 درجه سانتيگراد) مايع و يا جامد هستند. اين بخار در اثر ازدياد فشار و يا كاهش گرما به صورت اوليه در مي‌آيد. قسمت دوم - مواد خطرناك و زيان بخش فصل اول - مقررات عمومي ماده 1: در كارگاه‌هايي كه مواد خطرناك و زيان بخش به صورت جامد، مايع يا گاز تهيه حمل و نقل و يا مصرف مي‌شود و همچنين در مكانهايي كه مواد قابل اشتعال يا موارد قابل انفجار گردهاي سمي و مضر و مواد تحريك كننده توليد و يا پخش مي‌شود بايد مواد اين آيين‌نامه مورد رعايت قرار گيرد. ماده 2: عمليات مخاطره‌آميز بايد حتي الامكان در اطاق‌ها و بناهاي مجزا با حداقل نفرات و رعايت احتياطات كامل و مخصوص انجام گيرد مگر اينكه مقام فني صلاحيتدار ترتيب ديگري را مقرر داشته باشد. ماده 3: عمليات مخاطره‌آميز بايد در دستگاه‌هاي سر بسته انجام گيرد تا از تماس اشخاص با مواد زيان بخش و از انتشار گرد، فيبر، دود، گاز، مه و بخار در هواي كارگاه كه كارگران در آن مشغول كار هستند جلوگيري شود. ماده 4: در صورتي كه بكار بردن دستگاه‌هاي سر بسته مقدور نباشد گرد و غبار گازها دود و ابخره زيان بخش را بايد در همان لحظه توليد يا در نزديكترين فاصله از مرحله توليد به‌وسيله دستگاه سرپوش مكنده با دودكشهاي مخصوص از محيط كارگاه خارج نمود. ماده 5: براي كارگراني كه با مواد خطرناك و زيان بخش كار مي‌كنند بايد حفاظي متناسب با نوع كاري كه انجام مي‌دهند تهيه گردد و كارگران موظفند آنها را در موقع كار مورد استفاده قرار دهند. تبصره - جهت محافظت كارگران از مواد خطرناك نبايد فقط به تجهيزات حفاظتي شخصي متكي بوده بلكه علاوه بر تجهيزات مذكور بايد به وسائل و تدابير قطعي براي رفع مخاطرات توسل جست مگر در فعاليتهاي غير مستمر و اتفاقي و پراكنده كه ممكن است وسايل حفاظتي شخصي به تنهايي كافي باشد. فصل 2- علايم مشخصه براي وسايل و ظروف ماده 6: هر نوع ظرف بزرگ و كوچك و وسايل ديگري كه مواد خطرناك در آنها نگهداري مي‌شود بايد: الف - داراي رنگ ساده و مشخصي باشد. ب - با نصب پلاك محتويات داخل آن شناسانده شود. ج - دستورالعمل‌هاي لازم براي بكار بردن محتويات آن به نحو بي‌خطر و بدون زيان همراه داشته باشد. فصل 3- آزمايش هوا ماده 7: هواي كارگاه‌ها بايد بطور متناوب در فواصلي كه لازم باشد مورد آزمايش و كنترل قرار گيرد تا اطمينان حاصل شود كه غلظت گرد و غبارهاي سمي و همچنين ذرات فيبرها و يا دود و ابخره از حد مجاز تجاوز ننمايد و اين حد مجاز از طرف مقامات صلاحيتدار فني تعيين و دائماً با گذشت زمان و پيشرفت بهداشت كار قابل تجديد نظر است. تبصره - دستگاه‌هاي تهويه و تبادل هوا از حيث ساختمان و كيفيت نصب و طرز كار بايد متناسب با وضع كار و كارگاه باشد. فصل 4- جلوگيري از تراكم گرد و غبار ماده 8: كليه قسمت‌هاي ساختمان و وسايل اطاق‌هايي‌كه در آن گرد و غبار مضر به وجود مي‌آيد بايد به نحوي طرح و نصب شوند كه حتي الامكان فاقد سطوح گرد و غبار گير باشد كليه قسمت‌هاي اين گونه كارگاه‌ها بايد بطور مستمر تميز و گردگيري شود. ماده9:كف اطاق‌ها بايد حتيالامكان صاف و هموار بوده تا نظافت آن بهسهولت مقدور باشد. تبصره - از گستراندن قطعات بي تناسب لينولئوم و قرار دادن صفحات فلزي و اشياء ديگري كه گرد و غبار بتواند زير آن متراكم شود بايد خودداري كرد. قسمت سوم - مواد قابل استعمال و مواد قابل انفجار فصل 1- مقررات عمومي ماده 10: عملياتي كه احتمال خطر انفجار و يا اشتعال دارد بايد در ساختمان‌هاي جداگانه به فواصلي كه از طرف مقام صلاحيتدار تعيين شود يا در اطاق‌هايي‌كه به‌وسيله ديوار ضد حريق از نوع مجاز از يكديگر جدا باشند صورت گيرد. ماده 11: در و پنجره‌هاي اماكن فوق بايد خودكار باشد كه در موقع خطر خود بخود بسته شوند و در مقابل اشتعال و انفجار مقاومت داشته باشد. ماده 12: در اطراف ابنيه مذكور و در فاصله‌اي كه از طرف مقام فني صلاحيتدار تعيين مي‌شود به هيچوجه كوره آتش و دستگاه خشك كن و هر گونه منبع توليد جرقه و حرارت نبايد وجود داشته باشد. ماده 13: ابنيه‌اي كه در آنجا مواد قابل انفجار تهيه، نگهداري و يا مصرف مي‌شود بايد داراي دريچه انفجار باشد اين دريچه‌ها از مواد سبك غير قابل اشتعال (مثلاً شيشه به ضخامت 2 ميليمتر) و با پنجره‌هاي لولايي در بدنه و سقف ساخته شود كه در نتيجه فشار به خارج باز شود. سطح دريچه‌هاي انفجار بايد به ترتيب زير پيش‌بيني شود. الف - يك متر مربع براي 24 متر مكعب فضا در ساختمان‌هايي كه از بتن مسلح قوي ساخته شده است. ب - يك متر مربع براي 20 متر مكعب در ساختمان‌هايي كه از بتن مسلح ضعيف ساخته شده است. ج - يك متر مربع براي 15 متر مكعب فضا در ساختمان‌هاي سبك. ماده 14: كف اطاق‌هايي كه در آن مواد قابل اشتعال و مواد قابل انفجار تهيه و يا انبار و يا مصرف مي‌شود بايد: الف - غير قابل اشتعال و غير قابل نفوذ باشد. ب - از مواد و مصالحي ساخته شده باشد كه سقوط يا اصطكاك اشياء روي آن موجب توليد جرقه نشود. فصل 2- پيشگيريهاي لازم در مورد تراوش و يا سرازيرشدن‌مايعات ماده 15: موسساتي كه مايعات قابل اشتعال توليد و يا مصرف مي‌كنند بايد داراي مخزن مخصوص باشند كه در صورت لبريز شدن و يا پيدايش نقصي در ظروف بتوان مايع ريخته شده را به مخزن مزبور انتقال داد. ماده 16: مخازن و انبارهايي كه در آن مايعات قابل اشتعال و انفجار وجود دارد بايد به‌وسيله ديوار يا خاك ريزهاي غير قابل نفوذ كه داراي ظرفيت متناسب براي گنجايش تمام مايع باشد محصور گردد و نيز به قسمي ساخته شود كه مايعات مزبور در نتيجه حريق يا علل ديگر نتواند به هيچوجه از محوطه محصور خارج و در اطراف پخش گردد. فصل 3- راه‌هاي خروجي ماده 17: در نقاطي از كارگاه‌ها كه مواد قابل اشتعال يا مواد قابل انفجار توليد و يا مصرف و يا نقل و انتقال داده مي‌شود بايد راه‌هاي خروجي كافي و يا وسايل لازم در نقاط متناسب پيش‌بيني شود تا در مواقع بروز خطر افرادي كه در آن قسمت بكار اشتغال دارند بتوانند خود را نجات دهند. تبصره - اين وسايل فرار بايد لااقل شامل دو معبر خروجي بوده و درهايي داشته باشد كه به خارج باز گردد و به هيچوجه در معبرها مانعي وجود نداشته باشد. فصل 4- تجهيزات الكتريكي ماده 18: كليه تجهيزات الكتريكي اينگونه كارگاه‌ها بايد با آيين‌نامه حفاظتي تاسيسات و وسايل الكتريكي مصوب شورايعالي حفاظت فني مطابقت داشته باشد. فصل 5- منع استعمال دخانيات و غيره ماده 19: استعمال دخانيات و همراه داشتن كبريت و وسايل روشنايي غير محفوظ و اشياء مولد آتش و جرقه و هر قسم ماده ديگري كه بتواند ايجاد انفجار و حريق نمايد و در اين قبيل كارگاه‌ها و منطقه حريم آن اكيداً ممنوع است. نقاط ممنوعه بايد به‌وسيله تابلو و يا علايم ديگري كه به خوبي ديده شود مشخص گردد. فصل 6- حرارت ماده 20: دستگاه‌هاي گرم كننده در اين محل‌ها بايد داراي حفاظ مناسبي باشد كه موجب اشتعال بخارها و يا غبارها و ساير مواد قابل اشتعال نشود. ماده 21: رادياتورهاي گرم كن بايد: الف - صاف و بدون پره باشد. ب- حداقل15سانتيمتر (6اينچ) از ديوارهاي چوبيو مواد غيرقابل احتراق فاصله داشتهباشد. ج - داراي حفاظي باشد كه مانع نشستن گرد و غبار و پاشيده شدن مايعات قابل اشتعال و قابل انفجار روي سطح بدنه رادياتور باشد. ماده 22: در نقاطي كه مواد قابل اشتعال بسيار فرار تهيه، نگاهداري يا بكار، برده مي‌شود بايد ترتيبات مخصوص پيش‌بيني گردد تا حرارت محيط كار از حد مجازي كه از طرف مقام فني صلاحيتدار تعيين مي‌شود تجاوز ننمايد. فصل 7- الكتريسيته ساكن ماده 23: در عموم ابنيه مورد بحث بايستي آژيرهاي خودكار موثري به منظور اعلام خطر آتش‌‌سوزي از نوعي كه مقام صلاحيتدار مناسب بداند نصب گردد. فصل 10- دستگاه‌هاي آتش نشاني ماده 24: در عموم ابنيه مورد بحث اين آيين‌نامه بايد يك يا چند نوع خاموش كننده دستي و يا چرخدار بنا بر تجويز مقام صلاحيتدار وجود داشته و طرز بكار بردن آن نيز در محل ديد مامورين قرار گرفته باشد. ماده 25: كليه تجهيزات آتش نشاني بايد: الف - هميشه آماده بكار و سالم باشد. ب - هر سه ماه يكبار مورد بازديد و رسيدگي قرار گيرد. ماده 26: براي بكار بردن خاموش كننده‌ها موسسه مربوطه موظف است تعدادي از كاركنان خود را براي اين منظور آموزش دهد. فصل 11- تجهيزات دستگاه‌هاي مولد مواد قابل اشتعال ماده 27: كليه دستگاه‌هاي مولد گاز و دود و ابخره و گرد و غبارهاي قابل اشتعال و قابل انفجار تا آنجا كه از لحاظ فني قابل عمل باشد بايد: الف - در محفظه مناسبي نصب شود. ب- مجهز بهوسائل يادستگاه‌هاي لازم برايتهويه و اخراج موادمزبور از محوطه كارگاهباشد. ج - عاري از عوامل ايجاد جرقه باشد. د - داراي ساختمان ضد انفجار يا مجهز به وسائل تخفيف انفجار و همچنين داراي وسايل ديگري باشد كه از شدت انفجار جلوگيري كند. فصل 12- نقل و انتقال مايعات قابل اشتعال ماده 28: در صورتي كه تخليه و انتقال مايعات قابل اشتعال به‌وسيله گاز انجام گيرد بايد اين گاز از لحاظ شيميايي بي اثر و غير قابل اشتعال باشد. ماده 29: انتقال مايعات قابل اشتعال به داخل مخازن و يا ظروف بايد به‌وسيله لوله‌هايي انجام گيرد كه به كف يا جدار نزديك به كف متصل باشد و اين لوله‌ها با ظروف مزبور داراي اتصال الكتريكي باشد. ماده 30: دستگاه‌هايي كه براي انتقال مايعات قابل اشتعال از يك مخزن يا ظرف سر بسته به يك مخزن يا ظرف سربسته ديگر بكار مي‌روند بايد داراي لوله‌هاي برگشت بخار باشد. فصل 13 - مجاري فاضلاب ماده 31: كارگاه‌هايي كه مايعات قابل اشتعال توليد نقل و انتقال و يا مصرف مي‌كنند بايد داراي مجاري فاضلاب با شرائط زير باشد: الف - داشتن ظرفيت كافي براي تخليه آب كليه منابع موجود. ب- ارتباط با حوضچه‌هاي جداكننده متناسب براي جدا كردن مايعات قابل اشتعال از آب. فصل 14 - جمع آوري گازها و بخارها ماده 32: گازها و بخارهايي كه ضمن تهيه مايعات قابل اشتعال به وجود مي‌آيد بايد بطريقي كه متضمن مخاطره‌اي نباشد جمع آوري و مصرف شود. تبصره - در صورتي كه گازهاي مزبور قابل مصرف نباشد بايد به‌وسيله سوزاندن آنها را معدوم نمود. فصل 15 - جلوگيري از اختلاط مخاطره‌انگيز گازها ماده 33: در كارگاه‌هايي كه انواع مختلف گاز توليد مي‌شود در صورتي كه اختلاط آنها موجب فعل و انفعال شيميايي و يا خطر انفجار داشته باشد بايستي دستگاه‌هاي توليد كننده هر نوع از اين گازها با يكديگر مجزا بوده و هر كدام در اطاق‌هايي نصب شوند كه از اطاق‌هاي ديگر كه مخصوص انواع ديگر گازها هستند به‌وسيله يك فضاي باز به وسعت كافي يا به‌وسيله ديوارهايي‌كه در مقابل انفجار استقامت دارند از يكديگر فاصله داشته باشند. تبصره - توليد هيدروژن و اكسيژن، هيدروژن و فلوهيدروژن و كلر از طريق الكتروليز بطور استثناء ممكن است در يك اطاق انجام گيرد مشروط بر آنكه از اطاق‌هاي ديگر كه اختصاص به توليد گازهاي ديگر دارند داراي فاصله كافي باشد. منبع : http://hse-iranian.mihanblog.com/post/category/18
|
پيامک موسسه: 02188975952