|
هدف:
به منظور تأمين و ارتقاء سطح ايمني و حفاظت نيروي کار و همچنين صيانت نيروي انـساني و منابع مادي کشـور و ايمـن‌سازي محيط کارگاهـها و پيشگيري از حـوادث منجر به صدمات جاني و خسارات مالي مقررات اين آئين‌نامه به استناد ماده 85 قانون کار جمهوري اسلامي ايران تدوين گرديده است.
فصل اول: تعاريف ليفتراک
ماشيني است داراي يک دکل، شاخک و ملحقات که با توجه به نوع فعاليت براي حمل و نقل، جابجائي و انبارنمودن بارها در اشکال و ظرفيت‌هاي مختلف طراحي و ساخته مي‌شود و متناسب با نوع کار و محيط از سوخت‌هاي فسيلي، گاز يا برق استفاده مي‌کند. ظرفيت
حداکثر بار مجاز ايمن که توسط ليفتراک جابه‌جا مي‌شود و بوسيله کارخانه سازنده بر روي پلاک مشخصات ماشين درج شده است.
ملحقات ليفتراک
کليه تجهيزاتي که توسط شرکت سازنده ليفتراک، مطابق با استانداردهاي لازم براي حمل و جابجائي بارهاي خاص به دکل يا شاخک ليفتراک اضافه مي‌شود. تجهيزات کنترلي
تجهيزاتي نظير گيج‌ها، کنترل‌کننده‌ها و نشانگر سرعت که بوسيله آنها وضعيت و عملکرد ليفتراک تحت کنترل در مي‌آيد.
فصل دوم: مقررات عمومي
ماده1ـ رانندگان ليفتراک بايد آموزشهاي لازم درخصوص نحوه صحيح کار و عملکرد ايمن ليفتراک را فراگرفته و همچنين داراي گواهينامه ويژه ليفتراک باشند.
ماده2ـ رانندگان ليفتراک موظفند به هنگام کار از وسايل حفاظت فردي متناسب با نوع کار استفاده نمايند.
ماده3ـ سوارنمودن و انتقال کارگران و ديگر افراد متفرقه توسط ليفتراک ممنوع است.
ماده4ـ در هنگام رانندگي با ليفتراک استفاده از کمربند ايمني الزامي است.
ماده5 ـ در صورتي که ليفتراک يا بار آن به هر علت دچار عدم تعادل يا واژگوني گردد، راننده نبايد تا رفع کامل خطر از داخل کابين خارج شود.
ماده6 ـ چيدمان محصولات و مواد در طول مسير و تقاطع کارگاهها بايد بگونه‌اي باشد که راننده از ديد کافي برخوردار گردد.
ماده7ـ محدوده عمليات و تردد ليفتراک در کارگاه بايد به طور واضح و مشخص علامت‌گذاري گردد.
ماده8 ـ تردد کارگران و افراد متفرقه در محدوده حرکت ليفتراک ممنوع است.
ماده9ـ کارفرما مکلف است با ايجاد نقاط و خطوط رنگ‌آميزي شده، محلهاي عبور و مرور کارگران و افراد متفرقه را مشخص نمايد.
ماده10ـ محدوديت سرعت حرکت ليفتراک در تمامي مسيرها بايد مشخص و بر روي تابلوهاي راهنما و هشداردهنده نمايش داده شود.
ماده11ـ درب‌هاي خروجي، کانال‌ها، موانع، حفاظ‌ها و ستون‌هاي موجود در محوطه کارگاه که در مسير تردد ليفتراکها مي‌باشند، بايد بگونه‌اي رنگ‌آميزي شوند که به سهولت قابل رويت باشند.
ماده12ـ رنگ بدنه ليفتراک بايد کاملاً مشخص و متمايز از رنگ محيط باشد.
ماده13ـ رانندگان ليفتراک مکلفند ضمن رعايت قوانين و مقررات راهنمايي و رانندگي از مسيرهاي مشخص شده تردد نمايند.
ماده14ـ توقف ليفتراک در مقابل تاسيسات مربوط به گاز، برق، آتش‌نشاني، پله‌هاي اضطراري، آسانسور و تجهيزات امدادي ممنوع است.
ماده15ـ حرکت ليفتراک فقط در صورتي مجاز است که شاخکهاي آن در پايين‌ترين حد ممکن قرار گرفته باشد.
ماده16ـ رانندگان ليفتراک در هنگام رانندگي بايستي از انجام اعمالي نظير خوردن، آشاميدن، استعمال دخانيات، صحبت با تلفن همراه و استفاده از داروهاي خواب‌آور و هرگونه شوخي و اعمال غير ايمن که باعث عدم تمرکز مي‌گردد، خودداري نمايند.
ماده17ـ محدوده عمليات ليفتراک بايدکاملاً صاف، مسطح و داراي استحکام کافي و عاري از هرگونه لغزندگي باشد.
ماده18ـ استفاده از ليفتراک و ملحقات آن براي حمل و جابجائي بار با ظرفيت بيش از حد مجاز ايمن ممنوع است.
ماده19ـ کارفرما مکلف به استفاده از ليفتراک و ملحقات سالم، ايمن و متناسب با شرايط محيط کارگاه و نوع بار مي‌باشد.
ماده20ـ در حمل و نقل و جابجائي بارهائي که راننده از ديد کافي برخوردار نمي‌باشد، انتخاب روش‌هاي ايمن براي جابجائي بار الزامي است.
ماده21ـ حمل و جابجائي بارهاي با طول زياد و يا داراي نوسان بايد در پائين‌ترين حدممکن و با رعايت کليه مسائل ايمني صورت پذيرد.
ماده22ـ جابجائي و حمل بار در صورتي که باعث عدم تعادل بار ليفتراک گردد ممنوع است.
ماده23ـ سوار نمودن افراد يا اضافه کردن وزنه در عقب ليفتراک براي ايجاد تعادل ممنوع است.
ماده24ـ ترمز ناگهاني ليفتراک براي تخليه بار اکيداً ممنوع است.
ماده25ـ براي جابجايي بار، نبايد آنرا با شاخک ليفتراک به جلو هل داد.
ماده26ـ استفاده از دو يا چند ليفتراک براي حمل يک بار و يا افزايش ارتفاع عملکرد ممنوع است.
ماده27ـ راننده ليفتراک بايد درخصوص نحوه استفاده از ملحقات، آموزشهاي لازم را ديده و مستندات آن در پرونده وي ثبت و نگهداري گردد.
ماده28ـ راننده ليفتراک بايد آگاهي‌هاي لازم درخصوص نوع، حجم، وزن، مرکز ثقل و روش صحيح حمل بار را کسب نموده و از ايمن بودن مسيرهاي تردد اطمينان حاصل نمايد.
ماده29ـ بازديد کليه قسمت‌هاي ليفتراک و ملحقات آن قبل از شروع هر شيفت‌کاري توسط راننده الزامي است.
ماده30ـ بازرسي فني کليه قسمت‌هاي ليفتراک و ملحقات آن بعد از هرگونه تعميرات و طي دوره‌هاي زماني مطابق دستورالعمل‌هاي شرکت سازنده الزامي بوده و نتايج آن بايد در پرونده ليفتراک ثبت و نگهداري شود.
ماده31ـ هر ليفتراک بايد داراي يک پرونده که حاوي دستورالعمل‌هاي شرکت سازنده و همچنين سوابق بازرسي‌هاي فني، تعميرات و روش‌هاي نگهداري است، باشد.
ماده32ـ استفاده از ليفتراک و اجزاء آن بعنوان نردبان و يا جايگاه کار کارگران اکيداً ممنوع است.
ماده33ـ حمل افراد توسط شاخکهاي ليفتراک يا پالت ممنوع است.
ماده34ـ ليفتراک بايد مجهز به اطاقک ايمن راننده، کمربند ايمني، چراغ هشداردهنده، آژير، بوق دنده عقب، آينه‌هاي بغل و تجهيزات کنترلي باشد و همچنين براي کار در تاريکي به چراغهاي مناسب جلو و عقب با نور کافي تجهيز گردد.
ماده35ـ تردد و فعاليت ليفتراکها در نزديکي خطوط برق فشار قوي فقط با رعايت مقررات مربوط به حريم خطوط انتقال و توزيع نيروي برق مجاز است.
ماده36ـ راننده ليفتراک بايد از رانندگي با دست‌ها و کفش‌هاي خيس، روغني و يا آغشته به مواد لغزنده خودداري نمايد.
ماده37ـ اعضاي بدن راننده و يا ديگر کارگران تحت هيچ عنوان نبايد در بين قطعات متحرک ليفتراک قرار گيرد.
فصل سوم: مقررات اختصاصي
ماده38ـ قراردادن شاخکها بر روي زمين، کشيدن ترمز دستي، خاموش نمودن موتور و کليد قطع کن و خارج کردن کليد از سوئيچ قبل از ترک ليفتراک الزامي است.
ماده39ـ حمل ليفتراک به طبقات بايد توسط بالابر مخصوص حمل بار که متناسب با وزن و حجم ليفتراک است صورت‌پذيرد، در اين حالت خاموش‌نمودن موتور، پائين کشيدن شاخکها و کشيدن ترمزدستي الزامي است.
ماده40ـ براي جابجائي بارهاي ناهمگن مشخص نمودن مرکز ثقل الزامي است و بايد اين مرکز ثقل در وسط شاخکها قرار گيرد.
ماده41ـ انجام کليه امور تعميراتي و همچنين جوشکاري بر روي بدنه، شاخکها و ملحقات ليفتراک به منظور از بين بردن ترکها و فرسودگيهاي سطحي ممنوع بوده و درصورت نياز اين امر فقط با نظارت شرکت سازنده مجاز است.
ماده42ـ به منظور جابجايي بارهائي که از ايستائي کاملي بر روي شاخکهاي ليفتراک برخوردار نيستند بايد از پالت‌هاي متناسب با نوع، جنس و حجم آن استفاده نمود.
ماده43ـ ايجاد زاويه منفي دکل براي جلوگيري از سقوط بار از روي شاخکهاي ليفتراک الزامي است.
ماده44ـ قرارگيري نوک شاخکها بر روي زمين براي تخليه بار الزامي است.
ماده45ـ در موقع حرکت يا روشن بودن ليفتراک بجز راننده، کسي حق‌حضور بر روي بدنه يا داخل اطاقک را ندارد.
ماده46ـ حضور، تردد و انجام هرگونه عمليات اجرائي و تعميراتي در زير شاخکها يا ملحقات ليفتراک ممنوع است.
ماده47ـ در فضاهاي بسته که فاقد سيستم‌تهويه مناسب است، استفاده از ليفتراک‌هاي با موتور احتراقي ممنوع بوده و بايد از ليفتراک‌هاي برقي استفاده گردد.
ماده48ـ در زمان تعويض يا شارژ سيلندر گاز ليفتراک و همچنين تعويض و بازديد باطري ليفتراک برقي کارگران مسئول مربوطه بايد به وسايل حفاظت فردي متناسب با نوع کار مجهز باشند.
ماده49ـ شارژ باطري ليفتراک‌هاي برقي بايد در حضور مسئول مربوطه انجام گيرد.
ماده50 ـ صـندلي ليفتراک بايد داراي شرايط ارگونومي مناسب بوده و بـه طور پيوسـته مورد بررسي قرار گرفته و در صورت مشاهده هرگونه عيب و نقـص، تعمير يا تعويض گردد.
ماده51 ـ سقف و بدنه کابين ليفتراک بايد از استحکام کافي برخوردار بوده و با توجه به نوع کار و شرايط محيطي، ايمني راننده را تامين نمايد.
ماده52 ـ براي حمل پاتيل‌هاي مذاب بايد از ليفتراک‌هايي که به اين منظور طراحي و ساخته شده‌اند، استفاده نمود.
ماده53 ـ توقف ليفتراک‌هاي گازي در مجاورت شعله‌هاي باز، راه پله، ورودي زير زمين، کفشوي فاضلاب، چاله سرويس و کليه اماکني که احتمال تجمع گازهاي ناشي از نشت گاز سيلندر ليفتراک را دارند، ممنوع است.
ماده54 ـ شير گاز سيلندر ليفتراک گازي در زمان خاموش بودن بايد بسته باشد.
ماده55 ـ به منظور پيشگيري از خطر انفجار و اشتعال، تعويض کپسول‌هاي گاز بايد باموتورخاموش و در خارج از محيط سربسته کارگاهي و با نظارت سرپرست کارگاه و بارعايت کليه مقررات ايمني صورت پذيرد.
ماده56 ـ هنگـام حمل و جابجـائي بارها در سرازيري، راننده ليفتراک فقط مجـاز به حرکت با دنده‌عقب مي‌باشد.
فصل چهارم: ساير مقررات ماده57 ـ نصب لوح فلزي حاوي مشخصات فني بر روي بدنه ليفتراک الزامي است.
ماده 58 ـ رعايت دستورالعمل‌هاي شرکت سازنده براي کليه عمليات بهره‌برداري و تعميرات ليفتراک الزامي است.
ماده59 ـ بارهايي که احتمال ريزش، لغزش و يا سُرخوردن آنها وجود دارد، بايد بطور اطمينان بخشي مهار و سپس حمل گردند.
ماده60 ـ قراردادن بارها بر روي يکديگر و يا داخل قفسه‌ها بايد متناسب با ظرفيت بار و استقامت آنها باشد.
ماده61 ـ اخذ تائيديه بازرسي فني و ساليانه ليفتراکها از شرکت سازنده و يا مراکز رسمي و معتبر مورد تاييد وزارت کار و امور اجتماعي الزامي است.
ماده62 ـ استفاده از شعله باز براي نشت‌يابي گاز در ليفتراک‌هاي گازي اکيداً ممنوع است.
ماده63 ـ با عنايت به ماده 88 قانون کار جمهوري اسلامي ايران؛ کليه واردکنندگان، توليدکنندگان، فروشندگان، عرضه‌کنندگان و بهره‌برداري‌کنندگان از ماشين‌هاي ليفتراک مکلف به رعايت استاندارد توليد و موارد حفاظتي و ايمني که در کتابچه اطلاعات فني لحاظ مي‌شود، مي‌باشند.
ماده64 ـ مسئوليت رعايت مقررات اين آئين‌نامه بر عهده کارفرماي کارگاه بوده و در صورت وقوع هرگونه حادثه به دليل عدم توجه به کارفرما به الزامات قانوني، مکلف به جبران کليه خسارات وارده به زيان‌ديدگان مي‌باشد. اين آيين‌نامه مشتمل بر 4 فصل و 64 ماده به استناد مواد 85 و 91 قانون کار جمهوري اسلامي ايران در جلسه مورخ 29/8/1387 توسط شورايعالي حفاظت فني تهيه و در تاريخ 13/11/1387 به تصويب وزير کار و امور اجتماعي رسيده است.
منبع: روزنامه رسمي
|
پيامک موسسه: 02188975952