آدرس کانال تلگرام موسسه @iihsep



۳ محور اساسي بهداشت محيط کار
تاریخ ارسال : 1391/1/17

سلامت نيوز: شکي نيست که بسياري از عوامل در افزايش يا کاهش کيفيت کار و بازده کارمندان نقش دارد. سال هاست که مشخص شده هر قدر در محيط کاري استانداردهاي حرفه اي بالاتر و ايمني و آسايش بيشتري براي کارمندان فراهم شود، بهره وري و انگيزه کار نيز افزايش مي يابد:


اما بروز و شيوع انواع بيماري ها در قشر کارمند و به اصطلاح پشت ميزنشين باعث شده است که تاثير کارهاي اداري و يکنواخت بر سلامت جسمي افراد بيش از گذشته آشکار شود.

به عبارت ديگر بازنشستگي براي بسياري از افراد به معناي مبتلا شدن به اختلالات اسکلتي، عضلاني متعدد و يا ابتلا به ديگر بيماري هاست.

با توجه به اين که اين موضوع بسيار گسترده و پردامنه است، در اين مطلب به بخشي از اساسي ترين اصول بهداشت محيط کار اشاره کرده ايم.اصول بهداشت محيط کار که هم اکنون در تمام کشورها اجرا مي شود، داراي عنوان «سيستم بهداشت و ايمني محيط زيست» است و در محيط هاي اداري و حتي دانشگاهي اعمال مي شود.
دکتر بهرامي معاون بهداشت حرفه اي مرکز سلامت محيط و کار وزارت بهداشت با بيان اين مطلب به خراسان مي گويد: اين برنامه شامل ۳ محور اساسي است.اولين محور بهداشت شامل چندين بخش است. عوامل فيزيکي موثر در محيط کار شامل روشنايي ، صدا و تشعشعات رايانه است.روشنايي در محيط کار اصل بسيار مهمي است و بايد به ميزاني باشد که نياز افراد را برآورده کند و استاندارد باشد. صدا نيز بايد در محيط اداري به اندازه اي باشد که به آلودگي صوتي منجر نشود و کمترين آلودگي صوتي در محيط کار حاکم باشد.هم چنين ديگر عوامل زيان آور محيطي بايد به حداقل برسد.به عنوان مثال بايد از انتشار تشعشعات رايانه در محيط کار جلوگيري و تلاش کرد که صدمات ناشي از کار با ابزارهاي ديجيتال به حداقل برسد.به گفته دکتر بهرامي در دومين محور مسئله ارگونومي يعني تطابق بدن انسان با محيط کار مطرح است. در اين محور مناسب بودن ميز و صندلي، ارتفاع، راحتي و استاندارد بودن آن ها لحاظ مي شود. سومين مسئله اي که در محيط اداري حائز اهميت است، مسئله رعايت بهداشت عمومي مناسب در محيط است. داشتن تاسيسات عمومي مناسب، پاکيزگي محيط، نظافت کف و ديوارها و رنگ مناسب از ابتدايي ترين مواردي است که يک محيط اداري بايد داشته باشد.

در مراحل بعدي معاينات دوره اي کارمندان ، تغذيه مناسب در محيط کار، داشتن زمان استراحت و ورزش هاي گروهي لحاظ مي شود.هم چنين فرين فاطمي کارشناس اداره عوامل شغلي کنترل موثر بر سلامت مرکز سلامت و محيط کار وزارت بهداشت با بيان اين که هدف ارگونومي تطابق محيط کار با انسان است، به خراسان مي گويد: هرکسي که کاري انجام مي دهد از يک خانم خانه دار گرفته تا يک کارمند يا کارگر بايد براي حفظ سلامت خود اصول ارگونومي را رعايت کند؛ به نحوي که کاري که انجام مي دهد و ابزاري که از آن استفاده مي کند، متناسب با شرايط بدني وي باشد.از آن جا که در محيط هاي اداري بيشتر فعاليت ها به صورت نشسته انجام مي شود، ايستگاه هاي کاري بايد به نحوي باشد که فرد در صورت استفاده از رايانه يا ديگر ابزار ديجيتال کمترين آسيب را ببيند.چيدمان ميز، صندلي و رايانه براي کاربر بايد به نحوي باشد که آسيب هاي درازمدت به دنبال نداشته باشد.

به گفته وي، طبق آمار جهاني اختلالات اسکلتي عضلاني در بين کارمندان شيوع زيادي دارد، اين در حالي است که تمامي اين اختلالات قابل پيش گيري است. اهميت اين نکته زماني روشن مي شود که بدانيم ۵۰ درصد بيماري هاي ناشي از کار، کمردردهاي شغلي است. اگرچه در کشور ما آمار دقيقي از شيوع اين دسته از بيماري ها وجود ندارد، اما آمار پراکنده و آمار مربوط به بار بيماري ها نشان مي دهد که اين بيماري هاي قابل پيش گيري حجم زيادي از هزينه هاي درماني، از کارافتادگي و پرداخت غرامت به کارمندان را تشکيل مي دهد.يکي از بيماري هاي شايع در ميان تايپيست ها، سندروم تونل کارپال است که مچ دست را درگير مي کند و عصبي که به انگشتان دست خون رساني مي کند، دچار اختلال عملکرد مي شود و فرد از ناحيه دست دچار درد و بي تحرکي مي شود. همچنين آسيب هاي کششي تحت عنوان RSI در ميان کارمندان شيوع زيادي دارد و بسته به نوع شغل، کارمندان به بيماري هاي مختلفي دچار مي شوند. اين دسته از بيماري ها در کارمنداني که حرکات تکراري طي مدت زمان طولاني انجام مي دهند و در معرض استرس هاي شغلي قرار دارند، بروز پيدا مي کند. از سوي ديگر در بروز بعضي از بيماري ها مثل کمردرد، استرس هاي شغلي تاثير چشمگيري دارد، به عبارتي استرس هاي شغلي ممکن است در قالب عوارض جسماني بروز پيدا کند و فرد بدون داشتن عامل خطر به کمردرد شديد مبتلا شود.

 مجموع اين عوامل نشان مي دهد که پيش گيري از اين بيماري ها با رعايت اصول ارگونومي و اصول اساسي بهداشت محيط کار امکان پذير است. به گفته اين کارشناس ارشد بهداشت حرفه اي، طبق مستندات سازمان ايمني و بهداشت آمريکا به طور متوسط در اين کشور سالانه ۱۵ تا ۲۰ ميليون دلار صرف هزينه غرامت ناشي از بيماري هاي مرتبط با کار مي شود. نتايج تحقيقات گسترده ديگري نشان داده است که بيشتر کاربران زن و مرد رايانه در درازمدت به اختلالات اسکلتي - عضلاني مرتبط با کار مبتلا مي شوند. هرچند که در اين زمينه دقيقا نمي توان گفت استرس در بروز اين بيماري ها نقش پررنگ تري دارد يا عوامل محيطي و ابزاري.فاطمي با تاکيد بر اين که تمام اختلالات اسکلتي - عضلاني قابل پيش گيري است، به اين شرط که بستر و امکانات مناسب براي کارمندان فراهم شود، مي گويد: رعايت نکات ساده اما مهم در چيدمان ايستگاه کاري مي تواند در کاهش اين بيماري ها نقش مهمي داشته باشد.

صندلي در محيط هاي اداري بايد قابل تنظيم باشد و فردي که قرار است از آن استفاده کند بايد بتواند ارتفاع صندلي را با قد خود تنظيم کند. صندلي استاندارد داراي دسته است و پشتي آن به گونه اي است که از ستون فقرات حمايت مي کند و شيب مناسبي دارد. صفحه رايانه بايد در فاصله مناسبي قرار داشته باشد به نحوي که کاربر مجبور نباشد گردن خود را خم کند. بايد بهترين فاصله با رايانه يعني طول دست شخص رعايت شود. نقطه ديد فرد بايد منطبق با بالاي صفحه رايانه باشد و اگر کاربر به صورت دايم نشسته است، بايد زيرپايي داشته باشد.

علاوه بر چيدمان، اعمال روش هاي کاري مناسب هم ضروري است. به عنوان مثال کارمند حتما بايد دقايقي در روز به استراحت بپردازد يا انجام نرمش هاي ساده روي صندلي توسط يک نرم افزار در رايانه به وي يادآوري شود تا کم تحرک نماند.
معاون بهداشت حرفه اي مرکز سلامت محيط و کار وزارت بهداشت خبر داد: راهنماي اصول بهداشت حرفه اي محيط کار به زودي تدوين و ابلاغ مي شود

قرار است راهنماي اصول بهداشت حرفه اي محيط کار توسط معاونت بهداشت حرفه اي مرکز سلامت محيط و کار وزارت بهداشت و با دعوت از کارشناسان حوزه هاي مختلف تدوين و توسط وزارت بهداشت به تمام سازمان ها و ادارات دولتي ابلاغ شود. دکتر بهرامي، معاون بهداشت حرفه اي مرکز سلامت محيط و کار، با اعلام اين خبر به خراسان مي گويد: در اين طرح قرار است تمامي اصول بهداشت حرفه اي محيط کار تدوين شود. علاوه بر اين ايمني و عملکرد کارکنان در طراحي آن لحاظ شده است. بخش هاي مربوط به ايمني کارمندان در محيط هاي کاري به عهده وزارت کار و امور اجتماعي است که توسط اين وزارت خانه ارائه خواهد شد.دکتر بهرامي پيش بيني مي کند که تا پايان سال برنامه نهايي تدوين شود. وي تصريح مي کند: اين برنامه گسترده با حضور کارشناسان و صاحب نظران در حال تدوين است و اميدواريم در سال آينده اصول اساسي بهداشت حرفه اي محيط کار در تمامي ادارات و سازمان هاي کشور اجرا شود./***